چطور تحریم نفت ایران را خنثی کنیم؟
نمایندگان مجلس هفته اخیر با کلیات طرحی موافقت کردند که در صورت اجرا، تحریم های نفتی آمریکا علیه ایران را خنثی خواهد کرد.
این هفته در صحن علنی مجلس طرحی مطرح شد که از توجه قانون گذاران کشور به ضرروت تاسیس پترو پالایشگاهها حکایت دارد
با موافقت نمایندگان مجلس شورای اسلامی کلیات طرح افزایش ظرفیت پالایشگاههای گازی و نفتی کشور تصویب شد و نمایندگان مردم با کلیات طرح افزایش ظرفیت پالایشگاه میعانات گازی و نفت خام با استفاده از سرمایه گذاری مردمی موافقت کردند.
سخنگوی کمیسیون انرژی در توضیح این طرح گفت: احداث پالایشگاه پاسخ هوشمندانه ایران به تحریمهای نفتی، رونق تولید، اشتغالزایی و موضوع ارزش افزوده نفت است.
سکینه الماسی با بیان اینکه از 650 پالایشگاه موجود در دنیا تنها 40 پالایشگاه بر مبنای نفت ایران طراحی شده که زمان تحریم نفتی خرید نفت از ایران را کاهش میدهد، افزود: بنابراین راهکار اصولی ضدتحریمی برای مقاوم سازی احداث پتروپالایشگاه به اندازه نفت خام و میعانات گازی و تبدیل آن به فرآوردهها و صادرات بیش از 50 نوع محصول است که به علت تنوع برای مشتریان قابل تحریم نیست.
وی گفت: یک پتروپالایشگاه طی 4 سال ساخته میشود و امیدواریم این طرح کمک کند پتروپالایشگاهها با استفاده از سرمایههای مردمی به مدت یک سال با استفاده از تسهیلات و تنفس خوراک ساخته شوند. هزینه این خوراک نیز به صورت اقساط 12 ساله با نرخ 4 درصد و برگشت سرمایه است.
اما پترو پالایشگاهها چیستند و چه نقشی در صنعت نفت ایفامی کنند؟ پتروپالایشگاه عبارت است از یکپارچگی بین مجتمعهای پالایشی و پتروشیمی که با هدف تنوع در محصولات، کاهش قیمت تمام شده محصولات، بهینهسازی راندمان، افزایش سودآوری و بهینهسازی مصرف انرژی پایهریزی شده است.
احمد صرامی عضو هیئت رئیسه اتحادیه صادرکنندگان فراوردههای نفتی میگوید: احداث پتروپالایشگاهها یکی از مهمترین راهکارهای جلوگیری از تاثیرپذیری شدید اقتصاد از نوسانات قیمت و دستیابی به حاشیه سود بسیار بالاتر و رونق اقتصادی است.
وی در توضیح بیشتر میافزاید: چند سالی است در دنیا برای تکمیل زنجیره نفت و گاز و ارزشآفرینی بیشتر، تعدادی از مجتمعهای پتروشیمی را در مجاورت مجتمعهای پالایشی ایجاد میکنند.
این فعال صنعت نفت معتقد است احداث پترو پالایشگاهها میتواند سود حاصل از پالایش نفت را تا دو برابر افزایش دهد و این حاشیه سود فراوری نفت عامل مهمی است که توجه به پترو پالایشگاهها را ضروری میسازد.
علاو بر حاشیه سود بیشتر، کاهش آلودگی هوا، کاهش هزینههای تأمین خوراک، مدیریت یکپارچه و هماهنگی میان واحدها از مزایای دیگر ایجاد واحدهای پتروپالایشگاهی است. از دیگر سو براساس اعلام شرکت توتال در سال 2020 رشد تقاضای جهانی برای محصولات پلیمری سه برابرتقاضا برای نفت خام خواهد بود. با در نظر گرفتن این موضوع، ایجاد یک سیستم ترکیبی از پالایش و پتروشیمی (پتروپالایشگاه) ضروری به نظر میرسد.
درهمین رابطه سعید ساویز کارشناس حوزه نفت و انرژی معتقد است تقاضا برای نفت خام در جهان رو به کاهش است و تا چند سال آینده نفت خام بازاری نخواهد داشت.
وی با بیان اینکه ممکن است نفت یک کالای استراتژیک باقی بماند، اما این به معنای مشتری داشتن این کالا در بازار جهانی نیست، میگوید: به عقیده من سرنوشت طلا در انتظار نفت نیز هست و همانطور که طلا کالایی استراتژیک باقی مانده است، اما عملا نمیتوان کشوری را با فروش طلا اداره کرد، درآینده همین اتفاق برای نفت خواهد افتاد و نمیتوان کشوری را به صرف فروش نفت اداره کرد.
این کارشناس معتقد است: حالا که بازار نفت درحال خالی شدن از متقاضی است پس باید کاری کرد تا بتوان منابع نفتی را همچنان به بازار عرضه کرد و بهترین راه تولید زنجیرهای از محصولات با ارزش افزوده از نفت خام است.
ساویز در واکنش به برخی مخالفان که معتقدند برای ایران که ذخایر گازی زیادی در اختیار دارد ساخت پتروشیمیهای خوراک مایع یا پترو پالایشگاهها کاری بی نتیجه است و وقتی خوراک ارزانی مثل گاز در اختیار مجتمعهای پتروشیمی ایران قرار دارد، رفتن به سمت تولید محصولات پلیمری از نفت خام منطقی به نظر نمیرسد، میگوید: هر چند احداث پتروشیمی بر مبنای خوراک گاز در مقطع کنونی مزایای اقتصادی مشخص تری دارد، اما مسئله اینجاست که نفت خام درحال ازدست دادن بازار کنونی است و اگر امروز فکری برای این مسئله نشود فردا نمیتوان به فروش نفت امیدوار بود.
وی میافزاید: تلاش برای کاهش الودگی هوا، استفاده از انرژیهای تجدید پذیر و توسعه سوختهای غیر فسیلی باعث کاهش تقاضا برای نفت خام شده و درمقابل فراگیر شدن استفاده از محصولات پتروشیمی در کشورهای در حال توسعه و جوامع پر جمعیت تقاضا برای محصولات تولید شده در پترو پالایشگاهها را به شدت افزایش داده است؛ بنابراین پترو پالایشگاهها امکان حضور پر رنگ تری با توجه به محبوبیت محصولات پتروشیمی به تولید کنندگان در مقایسه با تنها پالایشگاه میدهد که باعث میشود تا علاوه بر کاملتر شدن چرخههای پایین دستی هیدروکربن و همچنین حفظ بیشتر انرژی و بالا رفتن راندمان، حضور پر سودتر و پر رنگ تری در بازار داشته باشند و به کلام ساده به صرفهتر تولید کنند.
از دیگر سو تاسیس پترو پالایشگاهها و تنوع بخشی به محصولات و فرآوردههای نفتی و پتروشیمیایی میتواند نقش مهمی در مقابله با تحریمهای نفتی و مقاوم سازی صنعت نفت ایران ایفاکند.