ورشکستگی دیترویت: زنگ خطری برای اقتصاد آمریکا

دیترویت در هجدهم جولای برابر با 27 تیر ماه اعلام ورشکستگی کرد. ورشکستگی این شهر آمریکایی‌ها را در یک شوک فرو برده و آنها را بیش از پیش نسبت به اقتصاد ‌نابسامان کشورشان نگران کرده است. آمریکا در سال 1980 کمتر از یک تریلیون دلار بدهی ملی داشت. این بدهی اکنون به 17 تریلیون دلار رسیده است. این بدهی در دوران اوباما رشد بزرگی داشت. در واقع اگر شما شروع به پرداخت بدهی‌های به بار آمده در دوران اوباما کنید به‌شرطی که در هر ثانیه یک دلار پرداخت نمایید بیش از 184 هزار سال باید وقت صرف کنید! امروز دیترویت که زمانی قلب صنعت خودروسازی آمریکا محسوب می‌شد؛ آینه‌ منعکس کننده وضعیت واقعی اقتصاد آمریکاست که به‌روشنی نمایانگر عاقبت قریب‌الوقوع این کشور است.

دیترویت نمایانگر عاقبت قریب‌الوقوع آمریکا است.

18 میلیارد دلار بدهی
دیترویت 18 میلیارد دلار بدهی و تعهد به‌عهده دارد که از پس آن برنیامده و در نهایت در هجدهم جولای برابر با 27 تیر اعلام ورشکستگی کرد. بسیاری از مردم طبقه متوسط و فعالان اقتصادی شهر را ترک کرده‌اند و در نتیجه درآمدهای مالیاتی به‌شدت کاهش یافته است. مدیر شرایط بحرانی شهر، کِوین اور (Kevyn Orr)، پیشنهاد کرده بود که به‌ازای هر دلار 10 سنت (10٪) از بدهکاری‌ها پرداخت شود. همچنین کاستن از بودجه بهداشتی بازنشستگان شهر نیز پیشنهاد شده بود. اور اعلام کرده است بدهی درازمدت دیترویت می‌تواند به مبلغی بین 17 تا 20 میلیارد دلار برسد.


هشت شهر آمریکا که در سال‌های اخیر ورشکست شده‌اند، وضعیت دیترویت قابل مقایسه با دیگران نیست.

"اور" امیدوار بود که بستانکاران و اتحادیه‌ها پیشنهادش را بپذیرند تا راهی برای برون‌رفت از شرایط دشوار اقتصادی شهر فراهم شود. اما اتفاق سازنده‌ای رخ نداد و در نهایت مدیر بحران شهر در هجدهم جولای برابر با 27 تیر ماه با پر کردن فرم‌های مربوط به «فصل 9» اعلام ورشکستگی کرد و این شهر به بزرگ‌ترین شهر ورشکسته تاریخ آمریکا تبدیل شد. حدود 9 میلیارد دلار از بدهی‌های 18 میلیاردی دیترویت مربوط به صندوق‌های بازنشستگی و بیمه‌های درمانی کارمندان و بازنشستگان این شهر است. هم اکنون صندوق‌های بازنشستگی به بزرگ‌ترین مخالفان مفاد اعلام ورشکستگی شهر تبدیل شده‌اند.

«فصل 9» به نهادهای شهری اجازه می‌دهد اموال و دارایی‌های شهر را به فروش رسانند.

«فصل 9» نوعی از ورشکستگی است که در صورت قبول آن از سوی دادگاه ورشکستگی، نهادهای شهری می‌توانند به‌طور قانونی و با هدف سازماندهی مجدد شهر، اموال و دارایی‌های شهر را زیر نظر مدیر تعیین شده از سوی دادگاه به فروش رسانده برنامه جدیدی برای بازسازی شهر تدارک ببینند. در سال 1994 اورنج کانتی در ایالت کالیفرنیا و در سال 2011 نیز جفرسون کانتی در ایالت آلاباما از قانون فصل 9 برای نوسازی ساختار این شهرها استفاده کرده‌اند. سال گذشته نیز سه شهر استاکتن، ماموت لیکز و سن برناردینو در ایالت کالیفرنیا اعلام ورشکستگی کرده بودند.


احتمال گسترش ورشکستگی به شهرهای دیگر

با توجه به اوضاع اقتصادی آمریکا و سیاست‌های ناکارآمد اوباما برای از سر گذراندن بحران اقتصادی اخیر بعید نیست که دیترویت اولین نمونه از شهرهای بزرگ آمریکایی باشد که اعلام ورشکستگی می‌کند و انتشار اخبار ورشکستگی دیگر شهرهای این کشور در روزها یا ماه‌های آتی جای تعجب نخواهد داشت، به‌خصوص اینکه برخی از کارشناسان نیز بر احتمال این امر صحه می‌گذارند. دکتر ناصر قلاوون، کارشناس مسایل اقتصادی، احتمال کشیده شدن بحران ورشکستگی شهر دیترویت آمریکا به دیگر شهرها و تبدیل شدن آن به بحران سیاسی و اجتماعی در این کشور را تأیید می‌کند.



قلاوون اخیراً در مصاحبه‌ای با بی‌بی‌سی عربی درباره ورشکستگی دیترویت گفته است: «خبر ورشکستگی دیترویت به هیچ وجه غیرمنتظره نبود. فرماندار میشیگان چهار ماه پیش حسابرس ویژه‌ای برای شورای شهر دیترویت تعیین کرده بود. بنابراین اعلام ورشکستگی دیترویت قابل پیش‌بینی بود. علنی شدن ورشکستگی این شهر در شرایط کنونی بیشتر جنبه سیاسی دارد و نه اداری. دیترویت از نظر تاریخی اهمیت زیادی برای آمریکایی‌ها دارد و باید دید آیا ورشکستگی این شهر به بحرانی برای دولت باراک اوباما تبدیل خواهد شد و ورشکستگی به دیگر شهرها هم خواهد رسید. پیش‌بینی می‌کنم ورشکستگی دیترویت به دیگر مناطق آمریکا مانند ایالت جورجیا نیز کشیده شود».



مخالفت حقوقی با اعلام ورشکستگی شهر
اما مقامات قضایی ایالت میشیگان با عدم قبول درخواست ورشکستگی دیترویت، آن را با مشکلات حقوقی مواجه ساخته‌اند. قاضی ایالت میشیگان، رزماری آکویلینا (Rosemarie Aquilina)، گفته است اعلام ورشکستگی دیترویت قانونی نیست و خلاف قانون اساسی این ایالت است که موجب زیان دیدن مردم خواهد شد زیرا که مزایای بازنشستگی کارکنان شهر را مد نظر قرار نداده است. در همین حال دادستان کل این ایالت خواستار تجدید نظر این قاضی در حکمش شده و آن را یک قضیه استثنایی توصیف کرده است.



فرماندار میشیگان، ریک اسنایدر (Rick Snyder)، هم گفته است که اعلام ورشکستگی دیترویت می‌تواند به جبران روند نزولی این شهر کمک کند. با ادامه این چالش احتمالاً قاضی دادگاه فدرال وارد این موضوع شود که در چنین شرایطی حل و فصل قضیه ممکن است سال‌ها به طول انجامد. هرچند سخنگوی کاخ سفید اعلام کرده است که دولت فدرال آمریکا مصمم است برای بهبود وضعیت دیترویت با مسئولان این شهر همکاری کند.



چرا دیترویت ورشکست شد؟
در پاسخ به این سؤال اریک اسکورسون استاد دانشگاه دولتی میشیگان می‌گوید: «ورشکستگی دیترویت موضوعی آنی نیست. دیترویت یک شهر صنعتی بود. به‌خلاف شیکاگو، نیویورک و شهرهای دیگر که اقتصادی چندگانه دارند، دیترویت تنها به صنعت اتومبیل‌سازی وابسته بود. با از بین رفتن تدریجی این صنعت و صنایع جانبی آن در 50 سال اخیر مشکلات شهر نیز به‌تدریج شروع شد. مشکل اصلی از کاهش فروش اتومبیل آغاز شد. با پایین آمدن ارزش خانه‌ها، محدودیت‌های مالی برای وام‌های بانکی افزایش یافت. بیش از هر جای دیگر ایالت میشیگان از این بابت صدمه دید. در ده سال اخیر میشیگان دوران رکود بزرگی را تجربه کرد که با دیگر شهرهای بزرگ آمریکا قابل قیاس نیست. مقامات منتخب شهر نیز به این روند واکنش کافی نداشتند.



دیدگاه پروفسور رابین بویل استاد برنامه‌ریزی شهری دانشگاه واین درباره ورشکستگی دیترویت و آینده آن چنین است: «بسیاری از ساکنان دیترویت یا به حومه شهر رفتند و یا ایالت را ترک کردند. آنها اوضاع مالی مناسبی ندارند که در محل زندگی خود بمانند. بنابراین برای یافتن کار یا به حومه‌ می‌روند و یا به شهرهای دیگر. البته علی‌رغم وضعیت بد اقتصادی امیدهایی برای بهبود اوضاع وجود دارد. جنرال موتورز به اینجا نقل مکان کرده است. مرکز شهر دوباره زندگی اقتصادی را از سر گرفته و سرمایه‌گذاری در بخش ساختمان افزایش خواهد یافت.


در دهه 60 دیترویت بالاترین درآمد سرانه را در کل آمریکا به خود اختصاص داده بود.

واقعیت‌هایی از شهر دیترویت
با مروری بر گذشته دیترویت چنین عاقبتی برای این شهر غیرقابل باور می‌نماید. وضعیت این شهر به حدی رسیده که حتی تأمین اعتبار برای چراغ‌های برق خیابان‌ها نیز با مشکل مواجه شده است. در زیر به نکاتی درباره گذشته و حال حاضر این شهر که زمانی نماد صنعت آمریکا محسوب می‌شد اشاره می‌شود.

مرکز اصلی شرکت جنرال موتورز در این شهر واقع است.

- دیترویت زمانی چهارمین شهر بزرگ آمریکا بود و در دهه 60 دیترویت بالاترین درآمد سرانه را در کل آمریکا به خود اختصاص داده بود.
- در دهه 50 میلادی، جمعیت شهر حدود 1,800,000 نفر بود. طی 60 سال گذشته دیترویت 63 درصد از جمعیت خود را از دست داده که بخش اعظمی از کاهش جمعیت آن بعد از سال 2000 اتفاق افتاده است. بین سال‌های 2000 تا 2010 نزدیک به 250 هزار نفر از ساکنان دیترویت این شهر را ترک کرده‌اند. جمعیت شهر در سال 2010 به 700 هزار نفر کاهش یافت.

- هم اکنون نه هزار و هفتصد شاغل و بین نوزده هزار و هفتصد تا بیست هزار بازنشسته در شهر ساکن هستند.
- شهروندان دیترویت در زمان اضطرار تا زمان رسیدن پلیس باید به‌طور میانگین پنجاه و پنج دقیقه باید منتظر بمانند.
- شهرداری دیگر قادر به تأمین نور بسیاری از مناطق شهر نیست و در حال حاضر 40 درصد از چراغ‌های برق خیابان‌های شهر خاموش و یا خراب هستند.

دیترویت تفاوتی با یک شهر جنگ‌زده ندارد.

- زمانی بزرگ‌ترین شرکت‌های خودروسازی آمریکا همچون جنرال موتورز و فورد در این شهر فعالیت گسترده‌ای داشتند و مرکز اصلی شرکت جنرال موتورز هنوز در این شهر واقع است. شرکت جنرال موتورز پس از ورشکستگی دیترویت اعلام کرده است که اوضاع شهر تحت کنترل است؛ اما می‌دانیم که بیشتر کارکنان این شرکت به حومه این شهر منتقل شده‌اند.
- در بخش خدمات بهداشت و درمان عمومی وضعیت اسفناکی حکم‌فرما بوده بعضی از آمبولانس‌ها بیش از 400 هزار کیلومتر کارکرد دارند! با این حال پولی برای تعویض آنها وجود ندارد.


70 هزار خانه در این شهر عاری از سکونت است.

- 210 مورد از 317 پارک عمومی این شهر بسته شده است.
- نیویورک تایمز گزارش داده است که 70 هزار خانه در این شهر عاری از سکونت بوده و رها شده است.
- فقط خانه‌ها خالی نشده‌اند؛ بیش از 360 کیلومتر مربع از شهر نیز متروک بوده و به حال خود رها شده است که یک‌سوم شهر محسوب می‌شود.


بخش بزرگی از مردم شهر با فقر دست به گریبانند.

- تعداد افراد بالای شانزده سال ساکن شهر که در همان منطقه مشغول به کارند کمتر از نصف آمار این جمعیت است.
- 60 درصد از کودکان شهر در فقر زندگی می‌کنند.
- بسیار تعجب برانگیز است که 47 درصد از ساکنین شهر اساساً بی‌سوادند.
- پلیس دیترویت فقط در 10 درصد از جرایم وقوع یافته در شهر حاضر شده به امور رسیدگی می‌کند.
- 10 سال پیش از این حدود 5 هزار پلیس در شهر مشغول به کار بودند. امروز حدود 2500 نفر از آنها باقی مانده‌اند و مقامات شهر بررسی اخراج صد نفر از این تعداد را نیز آغاز کرده‌اند.


دیترویت اکنون به شهر ارواح و آدم‌خوارها شبیه است.

- به‌دلیل کاهش بودجه اکثر پایگاه‌های پلیس شهر فقط 8 ساعت در روز به فعالیت پرداخته 16 ساعت تعطیل هستند.
- آمار قتل در این شهر 11 برابر میانگین نیویورک است.
- جرایم بسیار وحشیانه‌ای در شهر وقوع می‌یابد به‌طوری که پلیس در اکثر مواقع به مردم هشدار می‌دهد که با مسئولیت خود وارد این شهر شوند.
- هم اکنون، شهر به‌طور سرانه 25000 دلار بدهی و تعهد معوقه دارد.
- دیترویت اکنون سالانه 300 میلیون دلار کمبود بودجه دارد.