ملك، طلا، سهام، ارز يا سپرده بانكي؟/ پيش‌بيني بازارهاي پيشرو در نيمه دوم سال

اما تلاش سهامداران برای خروج از زیان در شرایطی است که نوسانات بازارهای رقیب طی این نیمه بازدهی به مراتب بهتری را به ثبت رسانده است و سرمایه‌گذاران در بخش‌های ارز، طلا و مسکن توانستند نوسانات مثبت قابل توجهی را شاهد باشند.

حال با توجه به ثبت رکوردهای شاخص در هفته گذشته از یک سو و جذابیت‌های ایجادشده که خریداران را به سمت این بازار برگردانده است، باید دید کدام بازارها در نیمه دوم سال همچنان مورد توجه خواهند بود.
در این خصوص کارشناسان به بررسی بازارهای ارز، طلا، مسکن، سپرده‌ بانکی و سهام طی نیمه دوم سال پرداخته‌اند و پتانسیل‌های این حوزه‌ها را برای رشد در نیمه دوم سال بررسی کرده‌اند، که در ادامه می‌خوانید:

کسب بازدهی ارزی سخت است
یک صراف با اشاره به اینکه ارز ومعاملات آن نقش مهمی در ثبات اقتصادی شرکت‌ها دارد، گفت: اکثر شرکت‌های دارای مبادلات بین‌المللی از معاملات ارزی برای ثبات بخشی به فعالیت‌های خود استفاده می‌کنند که در این شرایط در گیری شرکت‌ها در معاملات ارزی غیر قابل اجتناب است.

رضا معظمی با بیان اینکه سرمایه‌گذاری در بازار ارز یک سرمایه‌گذاری کلان است، افزود: صرف‌نظر از یک عملیات صرافی که خرید و فروش و حاشیه سود آن برای صراف عایدی دارد، برای سرمایه‌گذار مستقل کسب بازدهی بسیار دشوار است. به عنوان مثال در خلال سال‌های 1378 تا 1387یعنی نزدیک به 9 سال بازدهی سرمایه‌گذاری در دلار در برابر ریال به 12درصد هم نرسید.

در همین حال از سال 84 تاکنون (قیمت تثبیت شده 22هزار ریال) بازدهی این بازار 143درصد است که بخش عمده آن برای سال‌های 90 و 91 است، اما باز هم همین بازدهی معادل اوراق مشارکت 20درصد است. یعنی اگر شما اوراق مشارکت هم در خلال سال‌های 84 تا حالا داشتید نیز بازدهی‌اش با بازدهی بازار ارز یکی بوده است.
حال اگر مقایسه‌ای از سال 57 یعنی زمانی که نرخ ارز برابر بود با 100ریال با حالا که نرخ ارز برابر است با 22هزار ریال داشته باشید و نرخ بهره را ثابت در نظر بگیریم، اگر اوراق مشارکت در سال 57داشته باشید با ربح مرکب بازدهی شما تا امسال معادل 410 برابر سرمایه اولیه است، در حالی که ارز تنها 210 برابر شده است.

وی تاکید کرد: پس سود گرفتن از بازار ارز امری دشوار است و در سرمایه کم شاید نتوان بازدهی مناسبی را گرفت و به بیکاری سرمایه سرمایه‌گذار می‌انجامد.

رشد دلار به نفع دولت
رضا معظمی با اشاره به اینکه در هر حال اقتصاد ایران همواره با وضعیت مناسب ارزی همراه بوده است، خاطرنشان کرد: از سویی رشد بهای ارز به نفع 100درصدی دولت است مثلا اگر دولت سال گذشته در نرخ هر دلار 12000ریال برای تامین مثلا یارانه نقدی لازم بود ماهانه 5/2 میلیارد دلار ارز بفروشد، هم‌اکنون تنها لازم است 36/1 میلیارد دلار بفروشد. به معنای دیگر درآمد دولت و پایداری ذخیره ارزی افزایش می‌یابد.

در حال حاضر هم اگر منطقی برخورد کنیم، دولت باید برای جبران کاهش موقت فروش نفت خام نرخ تبدیل ارز را بالاتر ببرد.
این فعال بازار ارز تصریح کرد: بازار ارز یک بازار واقعی است و ارز کالایی دارای توازن عرضه و تقاضا است.

پس باید در نظر داشته باشید که هرچه قیمت ارز بالاتر می‌رود رشد بیشترش دشوار تر می‌شود. در همین حال ارز حالت مهار تورم دارد، یعنی سرمایه‌گذار می‌تواند در هنگام تورم شدید ارز را جایگزین ریال کند که ارزش دارائیش ثابت بماند. این هم البته در حد جبران تورم است و رشد خاصی ندارد.

از طرفی خیلی از فعالان بازار ارز ترس تاریخی از این بازار به ویژه با یاد آوری خاطرات تحولات این بازار بعد از پذیرش قطعنامه 598 را دارند. همان‌طور شاهد بودیم که پس از مذاکرات اولیه در استانبول هم قیمت ارز به میزان قابل ملاحظه‌ای کاهش یافت که این امر هم نشان می‌دهد این بازار با ریسک‌هایی هم مواجه است، لذا برای سرمایه‌های کم اصولا نزدیک شدن به بازارهای ارز و طلا خطرناک است و بهتر است سرمایه‌گذاران به سمت نظام بانکی، اوراق مشارکت و سهام (توام با بیمه آن) گرایش داشته باشند تا بازار پرمخاطره‌ای مانند ارز.

ارز بازاری بدون پیش‌بینی
وی با بیان اینکه پیش‌بینی در مورد بازارها بسیار سخت است به خصوص که ریشه دو بازار ارز و طلا در آشفتگی است، گفت: برخلاف دو بازار سپرده بانکی و سهام که ریشه آنها در آرامش است، ارز و طلا در حالتی رشد می‌کنند که شما آشفتگی در پیش داشته باشید.

در دنیا هم همین است وقتی احتمال فرو پاشی منطقه یورو تقویت می‌شود دلار وطلا رشد می‌کند و برعکس وقتی توافقی صورت می‌گیرد سهام رشد می‌کند و قیمت اوراق قرضه بالا می‌رود. از طرفی هیچ فعال اقتصادی نمی‌تواند روند مسائل سیاست‌ خارجی را پیش‌بینی کند و متاسفانه چون در بازار ارز و طلا شما با صراف و طلا فروش معامله می‌کنید، وقتی آنها نگران می‌شوند و قیمت پایین بیاید از شما خرید نمی‌کنند. به خاطر همین سرمایه‌گذاران خرد نمی‌توانند در هنگام کاهش قیمت به سرعت فرار کنند و زیان سنگینی می‌برند.

رضا معظمی ادامه داد: امیدواریم مسائل سیاسی خارجی و تحریم‌ها برطرف شود تا بازار ارز به حالت با ثبات خود بازگردد، اگر این حالت بشود و تورم هم مهار شود نیازی به تغییر قیمت ارز نیست.

بازدهی جذاب سپرده‌های بانکی
در همین حال مدیرعامل یک شرکت سرمایه‌گذاری با اشاره به جذابیت‌های نرخ سود سپرده‌های بانکی تصریح کرد: با توجه به نوسانات منفی بازار سهام در سال جاری طی دوره‌ای از بازار سهام خارج شده و تمرکز خود را در سپرده بانکی متمرکز کردیم.

وی گفت: علاقه‌مندی بانک‌ها برای جذب سرمایه‌ها موجب شد حتی با رایزنی‌های صورت گرفته بتوانیم سرمایه‌گذاری با نرخ‌های جذابی را در این مدت در بانک‌ها با کسب بازدهی بسیار بالاتر از بازار سهام و در حد 24 درصد داشته باشیم.

وی با بیان اینکه در آن مقطع P/E سیستم بانکی در حدود 4 و P/E بازار حدود 7 مرتبه بود، تاکید کرد: بالا بودن بازدهی سیستم بانکی از یک سو و عدم اطمینان در بحث تحریم‌ها و فضای سیاسی، موجب می‌شد تا سرمایه‌گذاری در سیستم بانکی جذاب‌تر و مطمئن‌تر از بازار سهام با همه ریسک‌ها و شرایط رکودی آن باشد.

فرصت‌های سرمایه‌گذاری به بورس برمی‌گردند
این مدیر سرمایه‌گذاری افزود: روند طی شده برای بورس طی 5 ماه گذشته و بازدهی منفی آن نیز درستی این تصمیم‌گیری‌های ما را ثابت کرد، اما نشانه‌های برگشت بازار این روزها با برقراری آرامش سیاسی و بازگشت خوش‌بینی به بازار دیده می‌شود.
از طرف دیگر با توجه به افزایش بهای ارز و نرخ تورم، فرصت‌های مناسب‌تری در بازار سهام برای سرمایه‌گذاری وجود دارد که می‌توان از آن استفاده کرد.

به اعتقاد وی، P/E بازار و قیمت سهام در شرایط بسیار مطلوبی قرار دارد که ارزندگی بسیاری از شرکت‌ها را نشان می‌دهد. به این ترتیب با تعدیل P/E اکثر سهام از یکسو و نیز افزایش قیمت محصولات فلزی از سوی دیگر می‌توان به رشد بازار سهام امیدوارتر بود.

سیستم بانکی ساکن می‌ماند
این مدیر سرمایه‌گذاری خاطرنشان کرد: با شفاف شدن ریسک‌های بازار سرمایه و روند تولید و فروش شرکت‌ها که در ابتدای سال نگرانی‌هایی را ایجاد کرده بود، در حال حاضر تصمیم گرفته‌ایم تا به جای سیستم بانکی از فرصت‌های سرمایه‌گذاری در سهام استفاده کنیم.

وی افزود: بازدهی سیستم بانکی در شرایطی که بورس روندی رکودی داشت برای ما مطلوب بود، اما در حال حاضر شرایط برای سرمایه‌گذاری و کسب بازدهی در بورس فراهم شده است.
بنابراین با بازنگری در سیاست‌های خود و با توجه به اینکه در نیمه دوم سال نیز سیستم بانکی مانند نیمه اول سال خواهد بود سعی می‌کنیم با انعطاف‌پذیری، ‌بخشی از سرمایه خود را از سیستم بانکی به بازار سهام منتقل کنیم.

بازار سرمایه شرایط رو به بالایی دارد
از سوی دیگر مدیر معاملات کارگزاری بانک اقتصاد نوین درخصوص عوامل تاثیرگذار بر بازار سرمایه گفت: صرف نظر از عوامل سیاسی تاثیر‌گذار، عوامل اقتصادی شامل متغیرهای اقتصاد بین‌الملل از یک طرف و متغیرهای داخلی اقتصادی از طرف دیگر هستند.

پورنعمت خاطرنشان کرد: با توجه به اینکه وجود یک آرامش نسبی در پارامترهای اقتصادی پیش‌بینی می‌شود و با در نظر گرفتن اینکه بسیاری از شرکت‌های فعال بازارسرمایه در گزارش‌های میان دوره‌ای خود (شش ماهه) در نیمه دوم سال به لحاظ پوشش سودآوری از شرایط قابل قبولی برخوردار هستند، به نظر می‌رسد بازار سرمایه در نیمه دوم سال شرایط متعادل و رو به بالایی هرچند با آهنگ آرام تجربه کند.

وی تاکید کرد: بررسی روند بازار سرمایه نشان می‌دهد که همواره این بازار سال‌های قبل از انتخابات را به صورت پر ریسک تجربه کرده است، زیرا که بازار سرمایه حساسیت بالایی نسبت به دیدگاه‌های گروه‌های سیاسی از خود نشان می‌دهد؛ هرچند که در دوره‌های اخیر بازار سرمایه خود را متفاوت از سیکل سنتی نشان داده است. البته هنوز زمان زیادی تا انتخابات ریاست‌جمهوری باقیمانده است و در حال حاضر صحبت از این موضوع کمی زود به نظر می‌رسد.

پورنعمت ادامه داد: ایجاد ابزارهای نوین در بازار سرمایه مثل اختیار فروش تبعی سهام موجب شد که بسیاری از فعالان بازار سرمایه نسبت به سرمایه‌گذاری در سهام و کسب حداقل بازده معادل نرخ سود سپرده اطمینان خاطر داشته باشند. این در حالی است که به سهامداران برای حفظ موقعیت سهامداری خود یا لا‌اقل اختصاص درصد بیشتری از پرتفوی خود به سهام را توصیه می‌کنم.

این تحلیلگر بازار سرمایه افزود: بحران منطقه یورو و تاثیر آن بر نرخ‌های جهانی محصولات، اقتصاد بی‌رشد آمریکا و شرایط اقتصادی چین و تاثیر آنها بر مصرف جهانی موجب شده تا خوش‌بینی در زمینه افزایش قیمت‌های جهانی و بالطبع تاثیرگذاری این عامل بر سودآوری شرکت‌های صادر‌کننده طی ماه‌های آینده به حداقل برسد. البته جلسه آینده بانک مرکزی آمریکا و تصمیم‌گیری در زمینه محرک اقتصادی سوم می‌تواند تا حدی در کوتاه مدت موجب رونق در بازارهای بین‌المللی شود.

همچنین از جمله متغیرهای داخلی اقتصادی نیز می‌توان به نرخ سود سپرده‌های بانکی، نوسانات نرخ ارز، قیمت سکه و طلا و قیمت مسکن اشاره کرد. به گفته پورنعمت، تلاش دولت برای مهار نقدینگی جامعه و تصمیم شورای پول و اعتبار مبنی بر افزایش نرخ سود سپرده‌های بانکی موجب شد که بسیاری از مردم سرمایه‌های خود را در حوزه بانکی سرمایه‌گذاری کنند.

بنابراین هرچند که این فاکتوردر کنترل نقدینگی جامعه نقش به‌سزایی ایفا کرد، اما بازنگری به منظور ایجاد انگیزه برای سرمایه‌گذاری بیشتر احساس می‌شود. از سوی دیگر پیش‌بینی از روند افزایش قیمت جهانی طلا موجب شده این روزها شاهد افزایش قیمت در بخش سکه و طلا در داخل کشور باشیم، اما به نظر می‌رسد قیمت سکه و طلا در محدوده فعلی طی ماه‌های آینده از ثبات نسبی برخوردار باشد.

آمادگی چرخش نقدینگی به سمت مسکن
یک استاد دانشگاه و تحلیلگر بازار مسکن نیز درخصوص این بازار در نیمه دوم سال گفت: همان طور که پیش‌بینی می‌کردیم روند بازار مسکن در نیمه اول سال با تغییرات و رشد قیمتی همراه بود که رشد حدود 30 درصدی را برای این بخش به ثبت رساند.
بیت‌الله ستاریان افزود: در همین حال پیش‌بینی‌ها حاکی از آن است که اگر اوضاع سیاسی و اقتصادی در فضای تردیدآمیز کنونی حرکت کند، طی نیمه دوم سال نیز رشد قابل توجهی برای بخش مسکن رقم خواهد خورد.

وی تصریح کرد: اما اگر چنانچه سیاست‌های داخلی دولت و تحریم‌های بین‌المللی در جهت‌های منفی و مثبت شفاف شوند و فضای ابهام‌آمیزی نداشته باشند، نقدینگی با شدت بیشتری به سمت بخش مسکن حرکت خواهد کرد.

این استاد دانشگاه معتقد است: در شرایط باثبات، چرخش نقدینگی از بخش‌های دیگر به سمت بازار مسکن بیشتر است. زیرا بازارهایی مانند ارز و طلا کم‌تحرک می‌شوند و معاملات مسکن رونق می‌گیرد.
بر این اساس ثبات شرایط سیاسی افزایش زیادی را برای قیمت مسکن در نیمه دوم سال به همراه خواهد داشت.
این در حالی است که وقتی شرایط بی‌ثبات است، میزان تولید در این بخش پایین می‌آید و باز هم افزایش تقاضای خرید رشد قیمت‌ها را در بازار مسکن رقم خواهد زد.

نیاز به سرمایه‌گذاری در مسکن قابل توجه است
ستاریان خاطرنشان کرد: در واقع بخش مسکن تنها بازاری است که از دیدگاه سرمایه‌گذاری و سرمایه‌گذار باثبات‌تر از همه بخش‌های دیگر تلقی می‌شود. مخصوصا طی سال‌های 90 و 91 جهش قیمت مسکن قابل توجه بود. از نظر وی بازارهای دیگر رقیب بی‌ثبات و موقتی هستند و حضور سرمایه‌گذاری در بخش‌های طلا و ارز مقطعی و در نوسان‌های موقت صورت می‌گیرد.

ستاریان با اشاره به اینکه در معاملات امسال رکود معاملات در انتهای ماه رمضان را داشتیم، افزود: بعد از این رکود موقت در حال حاضر شاهد رشد قیمت‌ها و رونق معاملات هستیم و آمارها نشان از رونق دارد، زیرا همیشه رشد قیمت با رونق همراه است. مگر اینکه رکود تورمی داشته باشیم که در این شرایط رشد قیمت‌ها بدون معامله است.

این استاد دانشگاه در پایان خاطرنشان کرد: با هر گونه تغییر و تحولی در اقتصاد که رونق و توسعه اقتصادی را به همراه داشته باشد، بخش ملک و مسکن اولین جاذب این نقدینگی خواهد بود.

ستاریان تصریح کرد: بخش مسکن اولین پایگاهی است که توسعه می‌یابد؛ زیرا این بخش همواره نیاز به سرمایه‌گذاری‌های بیشتر از آنچه که فکر می‌کنیم دارد و امکان رشد و توسعه نیز در آن به مراتب از بازارهای دیگر بهتر است، زیرا گسترش قابل توجهی برای آن قابل تصور است.

رشد دوباره با نگرانی‌های جهانی
یک کارشناس بازار طلا هم درخصوص آینده این فلز گرانبها تاکید کرد: سخنرانی دو هفته گذشته رییس‌‌ بانک مرکزی آمریکا اخبار نسبتا نگران‌کننده‌ای را به بازارهای آن کشور مخابره کرد تا جایی که به وضوح می‌توان دریافت؛ اقتصاد آمریکا از شرایط رضایت‌بخش فاصله دارد. در پی انتشار سخنرانی برنانکی شاخص دلار کاهش یافت و همزمان قیمت جهانی طلا حدود 40 دلار در هر اونس افزایش یافت.

میثم رادپور با بیان اینکه متغیر قیمت دارایی‌ها خارج از حیطه، کنترل سیاست بسط پولی ایالات‌متحده است، گفت: چنانچه بنا به گفته بن برنانکی سیاست بسط پولی در قالب QE3 ادامه یابد، کاهش شاخص دلار و افزایش قیمت فلزات گرانبها و در راس آنها طلا در آینده‌ای نه چندان دور انتظار می‌رود.

وی خاطرنشان کرد: پس از افزایش قیمت اونس طلای جهانی بازار طلای تهران نیز به حرکت درآمد، با این تفاوت که جهت حرکت آن عکس بازار طلای جهانی بود. حرکت معکوس بازار تهران به کاهش قیمت دلار مربوط می‌شد.

رادپور با بیان اینکه این روزها بازار ارز تهران تا حدودی بلاتکلیف است، افزود: از طرفی محرک اصلی قیمت ارز یعنی نگرانی از آینده مناسبات سیاسی کشور قیمت‌ها را به صعود فرا می‌خواند و از طرفی دیگر خبر راه‌اندازی بورس ارز به طرز قابل توجهی در مسیر صعود ارز مانع‌تراشی می‌کند.

در همین حال بسیاری از تحلیل‌گران اقتصادی معتقدند اگر بورس ارز به درستی و براساس مبانی اقتصادی راه‌اندازی شود، ره‌آوردهای امیدوارکننده‌ای خواهد داشت. زیرا بورس ارز می‌تواند به افزایش شفافیت قیمت‌ها، افزایش کارآیی تخصیص و در نتیجه کاهش حوزه‌های رانت ارزی منتهی شود، اما به دلیل ابهامات زیادی که در مورد سازوکارهای بورس ارز موجود است، این روزها بازار ارز با نگرانی به کار خود ادامه می‌دهد.

فاصله سکه از قیمت‌های واقعی
رادپور خاطرنشان کرد: همیشه این نگرانی وجود دارد که بازار ارز تعبیر بدی از اخبار خوب داشته باشد. ناکارآمدی بارز بازار آزاد ارز آن را به محلی برای تعبیر به جای تحلیل بدل کرده است.
از آن‌جا که بازار ارز احساس می‌کند عدم تقارن اطلاعاتی عمده‌ای با دولت و به‌طور خاص بانک مرکزی دارد، تمام حرکات آن مقام ناظر را به عنوان پیامی در نظر می‌گیرد. به‌این ترتیب حتی اقداماتی که اساسا به نفع ریال است، ممکن است پیام نگران‌کننده‌ای در جهت تضعیف ریال به بازار مخابره کند.

به عنوان مثال بسیاری از فعالان بازار ارز معتقد بودند که حذف ارز مسافرتی به معنی آن است که بانک مرکزی از نظر منابع ارزی در تنگنا قرار دارد. بنابراین پس از انتشار این خبر قیمت دلار اندکی افزایش یافت. حال آنکه در واقع حذف ارز مسافرتی در هر زمانی به نفع ریال است.

بنابر اعتقاد رادپور، از آنجا که بازار ارز در انتظار اخبار سیاسی خوشایندی نیست، بستر اساسی ارز برای حفظ قیمت آن تا حدود زیادی محکم است. همچنین به نظر نمی‌رسد بورس ارز یا سایر سازوکارهای مشابه در جهت کاهش قیمت ارز کمک موثری بکند. از سوی دیگر تصمیم‌گیری فدرال رزرو در جهت تداوم اعمال QE3 بستر محکمی برای حرکت رو به بالای اونس طلای جهانی فراهم آورده است.

این تحلیلگر بازار طلا تاکید کرد: در نتیجه می‌توان چنین جمع‌بندی کرد که براساس آخرین تصاویری که از وضعیت اقتصاد جهانی در اختیار داریم و نیز بر پایه سابقه‌ای که از بازار ارز کشور در دست داریم، کاهش قیمت طلا در روزهای پیش رو انتظار نمی‌رود. این در حالی است که در حال حاضر سکه تمام در بازار تهران حدود 100 هزار تومان زیر قیمت (ارزش ذاتی براساس نرخ دلارو‌اونس) معامله می‌شود.

براین اساس چنانچه سایر شرایط ثابت فرض شود انتظار می‌رود عوامل موجود با توسل به ابزار آربیتراژ، سکه را به قیمت واقعی آن نزدیک‌تر کند که این به معنای افزایش قیمت سکه در آینده‌ای نزدیک خواهد بود.