هزاران میلیارد پولی که در مسکن قفل شده است؛

اکبرترکان گفته است که 50 هزار میلیارد تومان سرمایه راکد بانک‎ها به خاطر مسکن مهر برگشت داده نشده است.

این اولین باری نیست که مقام مسئولی از تاثیرات مسکن مهر بر اقتصاد کشور خبر داده، بلکه بارها گفته شده که حتی تورم 40 درصد سال 92 هم به مسکن مهر مربوط است.

در این میان یک بار محمدرضا باهنر در روزهای ابتدایی روی کار آمدن دولت یازدهم با انتقاد شدید از مسکن مهر، این طرح را به گونه‎ای اعلام کرد که انگار هزینه خانه‌دار شدن 10درصد جامعه را 90درصد دیگر مردم پرداخت کرده‎اند. به گفته نایب رئیس مجلس این طرح با ایرادهایی همراه بوده، به طوری که برای ساخت دو میلیون واحد مسکونی مهر هر ایرانی ماهانه 100هزار تومان به صورت غیرمستقیم پرداخت کرده‎ است. به گفته او، دراین طرح برخی کپرنشینان خانه‌دار شدند اما هزینه مازاد و تحمیل شده اقتصادی آن را مابقی مردم پرداخت کردند .

حالا با گذشت چندین سال از آغاز به کار ساخت واحدهای مسکونی مهر گلایه‎ها از این طرح کلان اقتصادی روز به رو بیشتر شده؛ تا جایی که اکبر ترکان هم از راکد بودن حدود 50 هزار میلیارد تومان سرمایه در بانک‎ها گلایه کرده و مسکن مهر را در این ماجرا دخیل دانسته است.

البته در سال‎های اخیر بسیاری از سرما‎یه‎گذاران بودند که سرمایه‎های کلان خود را به این بخش وارد کردند و به جهت کسب سود بیشتر وارد بازار پر سود مسکن شده‎اند، اما با نوسانات به وجود آمده در این بازار به نظر می‌رسد برخی دلزده شدند و برخی دیگر نیز از ترس ضرر مالی سرمایه‎شان را به بخش‎های دیگر همچون بورس و ارز برده‎اند.

در این زمان به نظر می‌رسد جیب بانک‎ها خالی‎تر از قبل و باعث شده است تا سرمایه‎های مسکن در بانک‎ها و برخی مناطق پر رونق ساخت و ساز بلوکه شود و در بلاتکلیفی بماند. برخی می‎گویند دلیل این رکود سرمایه در این بازار نوسانات سیاسی و اقتصادی است که در پی آن اقتصاد مسکن هم تحت تاثیر قرار گرفته و برخی دیگر می‎گویند دیگر بازار مسکن همچون دو سال گذشته کشش افزایش قیمت و سرمایه‎گذاری را ندارد و باید سرمایه‎ها از این بخش به سایر بخش‎های اقتصادی حرکت کند.

در همین رابطه نیز عده‎ای معتقدند که ساخت و ساز بی‌رویه مسکن در سال‎های اخیر آنچنان رشد داشته که باعث شده تا سرمایه مسکن در برخی نقاط بدون وجود تقاضای برابر به خواب رود.

سکاندار مسکن کشور نیز از زمان آغاز به کارش در دولت یازدهم بر مسند وزارت راه و شهرسازی در این باره اظهاراتی داشته است. عباس آخوندی بیش از هر چه به اشتباهات موجود در طرح مسکن مهر اشاره دارد .

آخوندی حتی در تیرماه سال گذشته در گفت‌وگویی با هفته‌نامه‌ تجارت‌فردا به وجود پول سمی در سیستم بانکی کشور اشاره کرد و گفت که اگر د‌‌ر سال‌های گذشته سیستم مالی ایران سیاست‌زد‌‌ه نبود‌‌ و به‌صورت د‌‌ستوری اد‌‌اره نمی‌شد‌‌، امروز سیستم مالی ما مانع توسعه نمی‌شد‌ .

وزیر راه و شهرسازی صراحتا اعلام کرد:اقتصاد‌‌ ایران د‌‌رحال‌ حاضر د‌‌ارای چند‌‌ین بیماری مزمن و د‌‌ر تعارض با یکد‌‌یگر است. سیستم بانکی به مثابه خونی است که د‌‌ر رگ‌های این بیمار جریان د‌‌ارد‌‌. این خون اما به شد‌‌ت هم آلود‌‌ه است. برای بازگرد‌‌اند‌‌ن بیمار، لازم نیست به او ویتامین و آنتی‌بیوتیک تزریق کنیم. اول باید‌‌ خون ‌آلود‌‌ه را از بد‌‌ن بیمار خارج کنیم. این بیمار نیاز به خون تازه د‌‌ارد .

د‌‌ر سیستم بانکی ما د‌‌رحال‌حاضر د‌‌ارایی‌های غیرواقعی زیاد‌‌ی وجود‌‌ د‌‌ارد‌‌ که به آن د‌‌ارایی‌های سمی می‌گویند‌‌. این نوع د‌‌ارایی‌ها قابلیت نقد‌‌شوند‌‌گی خود‌‌ را از د‌‌ست د‌‌اد‌‌ه‌اند‌‌ و از تقاضای ضعیفی برخورد‌‌ارند‌‌ و بازاری برای خرید‌‌ و فروش آنها وجود‌‌ ند‌‌ارد‌‌. نگهد‌‌اری این نوع د‌‌ارایی‌ها نشانه‌ای از زیان است و بانک‌هایی که از این د‌‌ست د‌‌ارایی‌ها د‌‌ارند‌‌، با زیان هنگفتی مواجه می‌شوند‌‌.

دراین باره نیز مدرس دانشگاه و تحلیلگر رسمی بین‌المللی سرمایه‌گذاری بر این باور است که سرمایه بانک‎ها در مناطق 22 تهران قفل شده است .

سعید اسلامی‌بیدگلی چندی پیش گفت که بخشی از سرمایه‌های بانک‌ها در صنعت ساختمان مانده است و قطعاً بخشی از سرمایه‌های بانک‌ها در واحدهای 40 متری خیابان نواب و کارون قفل نشده، بلکه سرمایه‌های بانک‌ها در منطقه 22 تهران قفل شده است.

در همین حال مشاور رئیس‌جمهور در نشست اخیر خود با استاندار سمنان با بیان این مطلب که ۵۰ هزار میلیارد تومان سرمایه راکد بانک‌ها به دلیل مسکن مهر است که برگشت داده نشده اذعان کرد: ۳۰ هزار میلیارد تومان سرمایه شبکه بانکی کشور مربوط به سایر تسهیلات مسکن است و در مجموع تمام این بخش‌ها ۵۵ درصد از کل دارایی‌های شبکه بانکی کشور را که مطالبات غیرجاری بانکهاست تشکیل می‌دهد.

ترکان در حالی از مسکن مهر این طور گفته که یک کارشناس اقتصاد بازار مسکن می‎گوید که پی‎ریزی این طرح از ابتدا مشکل داشته و اجرای آن چندان به سیستم بانکی مربوط نیست .

به گفته سلمان خادم‎المله بخش زیادی از مشکلات مربوط به مسکن مهر به دولت‎های نهم و دهم مربوط است و علت این امر هم توجه نکردن به بخش اقتصادی این طرح بود.

وی توضیح داد: به دلیل غیر اقتصادی بودن این طرح ، تورم و فشارهای مالی پس از اجرای طرح مسکن مهر پیش‌بینی نشده بود، بنابراین‎مشکلات آن تا امروز ادامه یافت.وقتی پی‎ریزی اولیه طرحی اشتباه باشد ، بنابراین مشکلات ادامه یافته آن طرح نیز بیشتر می‎شود . این در حالی است که در ابتدا قرار بود طرح مسکن مهر طرحی کوچک باشد نه به وسعت امروز ، اما در سال آخر دولت دهم به یکباره یک میلیون واحد مسکونی به میزان واحدهای این طرح افزوده شد و همین باعث ادامه مشکلات شد.

خادم المله معتقد است: مشکلات مالی به وجود آمده امروز برای مسکن مهر به سیستم بانکی کشور مربوط نیست و این طرح بیش از اینکه مشکل اقتصادی داشته باشد مشکل ساختاری دارد و الزاما مشکلات مالی آن به سیستم بانکی کشور مربوط نیست .