تهران برای چند روز دیگر آب دارد؟
با وجود توزیع سالانه بیش از ۱.۲ میلیارد مترمکعب آب در شهر تهران، نزدیک به ۲۲ درصد از این منابع به دلایلی، چون نشت از شبکه، انشعاب‌های غیرمجاز و خطا‌های اندازه‌گیری، بدون مصرف واقعی از دست می‌رود.
با وجود توزیع سالانه بیش از ۱.۲ میلیارد مترمکعب آب در شهر تهران، نزدیک به ۲۲ درصد از این منابع به دلایلی، چون نشت از شبکه، انشعاب‌های غیرمجاز و خطا‌های اندازه‌گیری، بدون مصرف واقعی از دست می‌رود. کارشناسان می‌گویند کاهش داوطلبانه تنها ۲۰ درصد از مصرف شهروندان می‌تواند به اندازه تمام این هدررفت، منابع آبی پایتخت را حفظ کند.
در شهری که سالانه بیش از یک میلیارد و ۲۰۰ میلیون مترمکعب آب توزیع می‌شود، بخشی از منابع تأمین‌شده نه به دلیل استفاده، بلکه به واسطه هدررفت واقعی و ظاهری از چرخه مصرف خارج می‌شود؛ رقمی در حدود ۲۲ درصد. این مقدار، معادل بیش از یک‌پنجم کل آب ورودی به شبکه است که نه هزینه‌ای بابت آن دریافت می‌شود، نه منجر به بهبود کیفیت زندگی مشترکان.
در میان انواع هدررفت، سهم نشت ناشی از فرسودگی شبکه نسبتاً پایین گزارش شده و با حدود ۱۱ درصد، درمقایسه با متوسط جهانی حدود ۸ درصد، رقم قابل قبولی است. با این حال، ۱۱ درصد دیگر از هدررفت شبکه آب تهران ناشی از برداشت‌های غیرمجاز، معیوب بودن شمارشگر‌ها و ناشی از حوادث است.
در این میان، تلاش‌هایی برای کنترل فشار شبکه و کشف انشعاب‌های غیرقانونی، شناسایی کنتور‌های معیوب و کاهش زمان رفع حوادث، با هدف کاهش این هدررفت‌ها در جریان است. اما روشن است که این اقدامات، بدون مشارکت و همکاری مستقیم مردم، به سقف اثربخشی خود نمی‌رسند. بخشی از انشعاب‌های غیرمجاز با گزارش‌های مردمی شناسایی می‌شوند، اما هنوز مسیر طولانی‌تری برای ارتقای فرهنگ مشارکت عمومی در مدیریت منابع پیش‌رو است.
سرانه مصرف آب هر تهرانی نیز بدون احتساب تلفات شبکه، نزدیک به ۱۹۵ لیتر در روز برآورد می‌شود؛ رقمی که با در نظر گرفتن کل هدررفت، به حدود ۲۵۰ لیتر می‌رسد که حدود دو برابر الگوی بهینه مصرفاست، در این بین کاهش داوطلبانه و هدفمند مصرف به میزان تنها ۲۰ درصد، می‌تواند افزون بر ۲۲۰ میلیون مترمکعب آب را در سال ذخیره کند، که چیزی در حدود یک‌پنجم کل مصرف فعلی تخمین زده می‌شود.
در شرایطی که برخی راهکار‌های پرهزینه و بلندمدت مانند انتقال آب از دریا به پایتخت مطرح می‌شود، ساده‌ترین، کم‌هزینه‌ترین و در عین حال مؤثرترین راه، در دسترس تک‌تک شهروندان قرار دارد اصلاح الگوی مصرف است. به نظر می‌رسد حتی اگر منابع بیشتری نیز به چرخه تامین افزوده شود، بدون مدیریت مصرف، مسئله ناترازی در تهران همچنان پابرجا خواهد ماند.
