کشف سیاره‌ای شبیه به مشتری

تیمی از ستاره شناسان حرفه ای و دانشمندان اخترشناس، که در پروژه ای به نام Backyard Worlds: Planet 9 با یکدیگر همکاری دارند، موفق به شناسایی جرمی شبیه به یک سیاره شدند که با ستاره ای به نام BD+60 1417 حرکت می کند. نکته جالب توجه در خصوص این جرم، شباهت آن با سیاره مشتری در منظومه شمسی است.

فرارو نوشت: ستاره BD+60 1417 که با نام‌های SAO 15880 و TIC 159527171 نیز شناخته می‌شود، یک ستاره جوان از نوع K0 است که در فاصله 146 سال نوری از ما در صورت فلکی دب اکبر واقع شده است. این ستاره با انبوهی از اجرام آسمانی احاطه شده است که تاکنون چندین بار توسط دانشمندان پروژه Backyard Worlds: Planet 9 مورد بررسی قرار گرفته اند.

در سال 2018، یکی از اعضای این تیم به نام Jorg Schümann از کشور آلمان، دانشمندان پروژه را از وجود یک جرم جدید آگاه کرد که به نظر می رسید با یک ستاره در حال حرکت است. پس از تایید حرکت جرم، محققان از تلسکوپ های زمینی برای رصد ستاره BD+60 1417 و اجرام همراه آن به طور جداگانه استفاده کردند و در نهایت موفق به شناسایی جرم مورد نظر شدند. این جرم جدید که CWISER J124332.12+600126.2 (به اختصار W1243) نام دارد، جرمی حدود 15 برابر جرم مشتری دارد.

نکته قابل توجه در خصوص این کشف دقیقاً همین جرم بالای این شی آسمانی بود که گاهی اوقات از آن برای تشخیص سیارات از «کوتوله های قهوه ای» استفاده می شود. کوتوله‌های قهوه‌ای از فروپاشی ابرهای گازی غول‌پیکر، مشابه نحوه تشکیل ستاره‌ها، به وجود می‌آیند بنابراین با سیارات متفاوت هستند و همین امر نیز یکی از موارد مورد استناد برای تعریف سیارات است. در واقع، سیارات برخلاف کوتوله های قهوه ای، از تجمع مواد در قرص‌های اطراف ستاره‌ها تشکیل می‌شوند. با این همه دکتر جکی فاهرتی، ستاره شناس موزه تاریخ طبیعی آمریکا و یکی از بنیانگذاران پروژه Backyard Worlds: Planet 9 می گوید: «ما هنوز تعریف خیلی خوبی از کلمه سیاره نداریم.»

به هرحال، خواص فیزیکی W1243 هیچ سرنخی برای تشکیل آن ارائه نمی دهد. دکتر فاهرتی در این خصوص می گوید؛ سرنخ هایی وجود دارد که نشان می دهد این جرم بیشتر شبیه به یک سیاره فراخورشیدی باشد، اما هنوز هیچ چیز قطعی وجود ندارد. این جرم سیاره ای همچنین از ستاره میزبان بسیار دور است که می توان در قیاس گفت حدود 1662 برابر دورتر از فاصله زمین با خورشید می باشد. دکتر فاهرتی معتقد است که به احتمال زیاد گیروهی از سیارات فراخورشیدی دیگر نیز در اطراف این ستاره وجود دارند که شاید برخی از آن ها به ستاره میزبان خود نزدیک باشند.

نتایج این پژوهش که در نشریه Astrophysical به چاپ رسیده می تواند دانشمندان را در شناخت چگونگی عملکرد سیستم های سیاره ای یک ستاره جوان کمک کند. در واقع ما ممکن است به الگویی مشابه با تشکیل منظومه شمسی خود می نگریم که W1243 نقش سیاره مشتری آن را دارد. کشف «زمین دوم» که پروژه ای برای یافتن محلی برای سکونت بشر در آینده می باشد، به نظر می رسد در سال های اخیر جدی تر گرفته شد و تلاش دانشمندان جهان برای کشف سیارات دور دست در این سالها شدت گرفته است. اگرچه این مسئله هنوز امری غیرعملی محسوب می شود اما یافتن چنین مکانی می تواند، جنب و جوشی عظیم در زمین ما به پا کند.