سی‌ان‌ان: امیدها برای احیای برجام کمرنگ شده/ناامیدی از گسترده‌تر کردن توافق
یک رسانه آمریکایی می‌گوید وعده دولت آمریکا برای گسترده‌تر کردن توافق کمکی به چشم‌اندازها برای پیشرفت مذاکرات هسته‌ای وین نکرده است.
به گزارش سایت طلا، یک رسانه آمریکایی شامگاه جمعه به نقل از مقام‌های اطلاعاتی و امنیتی مطلع مدعی شده امیدهای مقام‌های دولت «جو بایدن»، رئیس‌جمهور آمریکا برای احیای برجام کمرنگ‌تر شده است.
وبگاه شبکه خبری سی.ان.ان با اشاره به آغاز به کار دولت آیت‌الله «سید ابراهیم رئیسی» در ایران به نقل از یک مقام آمریکایی نوشته است: «ما هنوز نمی‌دانیم رئیسی برای آمدن به مذاکرات می‌خواهد آدم‌های خودش را منصوب کند یا اینکه تیم جدیدی روی کار بیاورد.»
این رسانه نوشته اکنون که رئیس‌جمهور ایران رسماً قدرت را در دست گرفته است مقام‌ها امیدوارند که جلسات مربوط به مذاکرات هسته‌ای وین طی چند هفته آینده آغاز شود، اما هنوز مشخص نیست که آیا چنین اتفاقی خواهد افتاد یا خیر.
سی‌ان‌ان نوشته یک نگرانی در میان مذاکره‌کنندگان این است که اگر رئیس‌جمهور جدید ایران از عملکرد دولت قبلی در مذاکرات چندان رضایت نداشته باشد ممکن است با «انتظارات غیرواقع‌بینانه» به گفت‌وگوها پای گذاشته و پیشرفت‌های حاصل‌شده را به عقب برگرداند.
مقام آمریکایی گفت: «ما به عنوان یک گروه به ایرانی‌ها درباره اینکه چه چیزی می‌توانیم بدهیم و چه چیزی نه، بسیار روشن صحبت کرده‌ایم. تیم روحانی این را درک می‌کرد... باید ببینیم آیا تیم رئیسی هم آن را درک می‌کند یا نه و اینکه آیا تیم مذاکره‌کننده عوض می‌شود یا خیر.»
مقام آمریکایی گفته همه طرف‌ها احساس می‌کنند که زمان در حال گذر است. او گفت: «همه ما می‌خواهیم به مذاکرات برگردیم و می‌خواهیم روی این مسئله کار کنیم اما واقعیت این است که مذاکرات نمی‌توانند تا ابد ادامه داشته باشند.»
وی اضافه کرد: «با توجه به اینکه ایران در حال غنی‌سازی است ممکن است زمانی بیاید که برجامی برای بازگشت به آن موجود نباشد. البته هنوز کار به آنجا نرسیده است.»
دولت «جو بایدن» مدعی است قصد دارد از طریق مذاکرات جاری در شهر وین، پایتخت اتریش زمینه‌های لازم برای بازگشت کشورش به توافق هسته‌ای برجام را فراهم کند.
تا کنون ۶ دور مذاکره در شهر وین میان آمریکا و سایر طرف‌های برجام غیر از ایران برای تسهیل بازگشت آمریکا به برجام انجام شده است. طرف‌ها می‌گویند پیشرفت‌های ملموسی در این مذاکرات حاصل شده اما پاره‌ای اختلافات کماکان باقی است.
یکی از زمینه‌های اختلاف در این مذاکرات اصرار آمریکا بر حفظ برخی از تحریم‌هایی است که دولت «دونالد ترامپ» بعد از خروج از برجام علیه ایران اعمال کرده است. مضاف بر این، دولت بایدن اعلام کرده هیچگونه ضمانتی نمی‌تواند درباره عدم خروج دوباره دولت‌های بعدی آمریکا از برجام بدهد.
سی‌ان‌ان هم تأیید کرده که این موضوع یکی از موانع پیشرفت در مذاکرات وین بوده است. این رسانه نوشته برای ایرانی‌ها یک مسئله مهم تضمین‌ها است. یک مقام آمریکایی گفت: «تهران می‌خواهد مطمئن شود وقتی که توافق را کاملاً اجرا می‌کنند سر و کله ترامپ دومی پیدا نمی‌شود.»
موانع دولت ترامپ
سی‌ان‌ان نوشته آمریکایی‌ها گفته‌اند قادر به ارائه ضمانت درباره اقداماتی که دولت بعدی آمریکا انجام خواهد داد نیستند. مقام‌های دولت جو بایدن در محافل خصوصی گفته‌اند که دولت پیشین این کشور موانع سنگینی را بر سر راه بازگشت به توافق هسته‌ای ایجاد کرده و آنها در حال برنامه‌ریزی‌های اقتضائی جهت عبور از این موانع هستند.
جمهوری اسلامی ایران تا یک سال بعد از خروج آمریکا از برجام به تمامی تعهداتش ذیل این توافق عمل کرد تا به کشورهای اروپایی که وعده می‌دادند آثار خروج واشنگتن از توافق را جبران می‌کنند فرصت دهد برای تحقق این وعده تلاش کنند.
بعد از گذشت یک سال از خروج آمریکا از برجام، تهران اعلام کرد با توجه به اینکه کشورهای اروپایی به وعده‌هایشان عمل نکرده‌اند در چند گام تعهداتش ذیل برجام را کاهش خواهد داد. کاهش تعهدات ایران ذیل مفاد توافق هسته‌ای برجام صورت می‌گرفت.
جمهوری اسلامی ایران، بعد از برداشتن ۵ گام برای کاهش تعهدات، سرانجام ۱۵ دی‌ماه ۱۳۹۸ اعلام کرد دیگر با هیچ محدودیتی در حوزه عملیاتی (شامل ظرفیت غنی سازی، درصد غنی سازی، میزان مواد غنی شده، و تحقیق و توسعه) مواجه نیست.
یک مقام دیگر که از روند مذاکرات وین آگاه است به شبکه خبری سی‌ان‌ان گفته امیدها برای احیای برجام «به تدریج کمرنگ شده‌اند.» او گفت که هدف اصلی آمریکا رسیدن به توافق برای بازگشت به برجام قبل از انتخابات ریاست‌جمهوری ایران بود، اما چنین هدفی محقق نشد.
شکست طرح آمریکا برای گسترده‌تر کردن توافق
سی‌ان‌ان نوشته طرح آمریکا برای «طولانی کردن و قوی‌تر کردن» توافق-آن‌طور که مقام‌های آمریکایی می‌گویند- کمکی به پیشبرد مذاکرات نکرده زیرا ایرانی‌ها تمایلی به گفت‌وگو بر سر مسائل غیرهسته‌ای مانند موشک‌های بالیستیک ندارند.
مقام‌های دولت آمریکا پیش از این تصریح کرده‌اند که قصد دارند از ورود به برجام به عنوان «سکویی» جهت پرداختن به سایر اختلافات از جمله مسائل موشکی و منطقه‌ای استفاده کنند.
اخیراً مقام معظم رهبری در جلسه‌ای تأکید کردند آمریکایی‌ها خواستن گنجاندن بندی در توافق هسته‌ای برجام برای ملزم کردن ایران به گفت‌وگو بر سر مسائل موشکی و منطقه‌ای هستند.
رهبر انقلاب اسلامی چهارشنبه هفته گذشته در آخرین دیدار با دولت دوازدهم خاطرنشان کردند: «آمریکایی‌ها در زبان و وعده می‌گویند تحریم‌ها را بر می‌داریم اما تحریم‌ها را برنداشتند و برنمی‌دارند، ضمن آنکه شرط هم می‌گذارند و می‌گویند که باید در همین توافق جمله‌ای بگنجانید که بعداً درباره برخی موضوعات صحبت شود و گرنه توافقی نخواهیم داشت.»
حضرت آیت‌الله خامنه‌ای گفتند: «آنها می‌خواهند با گذاشتن این جمله، بهانه‌ای برای دخالت‌های بعدی خود درباره اصل برجام و مسائل موشکی و منطقه‌ای فراهم کنند و اگر ایران حاضر به بحث درباره آنها نشود بگویند توافق را نقض کرده‌اید و توافق، بی‌توافق.»
سی‌ان‌ان نوشته گسترده‌تر کردن توافق یکی از اولویت‌های سناتورهایی مانند «رابرت منندز»، رئیس کمیته روابط خارجی مجلس سنا است. او اخیراً در نامه‌ای به همراه ۴۲ سناتور دیگر از بایدن خواسته وارد توافقی با ایران شود که علاوه بر مسائل هسته‌ای، فعالیت‌های منطقه و برنامه موشکی ایران را هم تحت نظر قرار می‌دهد.
غافلگیری بد
سی‌ان‌ان نوشته مقام‌های آمریکایی از تأخیر در بازگشت به دور هفتم مذاکرات وین به عنوان «غافلگیری بد» یاد می‌کنند. در میان اعضای گروه ۱+۵ این گمانه‌زنی وجود دارد که تأخیر در مذاکرات یک حرکت تاکتیکی از سوی ایران است. آنها علاوه بر این معتقدند ایرانی‌ها در حال انجام مباحثاتی درباره نحوه پیشبرد مذاکرات هستند.
یک مقام آمریکایی گفت: «یک فرضیه که ما داریم این است که رئیسی به آنچه می‌گوید باور دارد و می‌خواهد به برجام بازگردد.»
با این حال او تأکید کرده که مسئله‌ای که ابهام ایجاد می‌کند این است که آمریکا نمی‌داند که رئیس‌جمهور جدید ایران قصد دارد تیم مذاکره‌کننده را تغییر دهد یا خیر.
طرح جایگزین برجام
«رابرت منندز»، سناتور دموکرات آمریکایی و «لیندسی گراهام»، سناتور جمهوری‌خواه طرحی را برای رویداد احتمالی شکست برجام پیشنهاد داده‌اند. برخی منافع گفته‌اند دولت بایدن هم از این طرح استقبال کرده است.
سی‌ان‌ان نوشته این طرح بر سوق دادن ایران به سمت پذیرش ایده ایجاد بانک سوخت هسته‌ای برای منطقه خلیج فارس استوار است. ایده این طرح این است که ایران تنها زمانی می‌تواند به چنین بانکی دست پیدا کرده و از آن برای سوخت‌رسانی به رآکتورهای هسته‌ایش استفاده کند که از بازفروآوری اورانیوم غنی‌شده دست بکشد.
