احوال بانک‌ها بسیار بد است/ سایه میزان بازپرداخت وام مسکن بر حقوق افراد
یک کارشناس بازار پولی و بانکی با تاکید بر اینکه برخورد قهری در شرایط فعلی به صلاح اقتصاد نیست، گفت: وام مسکن عاملی برای تحرک بازار مسکن است، اما در حال حاضر ابتدا باید شرایط بانک‌ها در وضع مناسبی قرار گیرد، زیرا حال و احوال بانک‌ها بسیار بد است.
بها‌ءالدین حسینی‌هاشمی در رابطه با صحبت‌های اخیر قائم مقام بانک مرکزی مبنی بر عدم تغییر وضعیت مسکن با وجود ارائه تسهیلات بانکی، اظهار کرد: رونق بازار مسکن ارتباط قابل توجهی با ارائه تسهیلات خرید مسکن برای مصرف کننده نهایی دارد.
او با تاکید بر این که انگیزه بسیار تاثیرگذار است، ادامه داد: در دنیا عامل تحریک بازار مسکن، تسهیلات خرید مسکن است و افرادی که به دنبال خرید مسکن دائمی هستند از وام مسکن استفاده می‌کنند که میزان بازپرداخت وام به میزان اجاره بهای مسکن است.
وی خاطرنشان کرد: مدت بازپرداخت وام بسیار مهم است. مدت بازپرداخت نباید از 20 سال کمتر باشد زیرا اگر زمان بازپرداخت کمتر از میزان متعادل باشد میزان بازپرداخت بر حقوق افراد سایه می‌اندازد. همچنین نرخ سود نباید آنچنان بالا باشد زیرا بالابودن نرخ سود باعث خواهد شد قیمت تمام شده تسهیلات بالا رود و از توان افراد برای دریافت و پرداخت اقساط خارج خواهد شد.
این کارشناس بازار پولی و بانکی بیان کرد: منطق تعیین نرخ سود تسهیلات به تورم و عرضه و تقاضای پول بر می‌گردد، اما در دنیا معمول آن است که دو درصد بیشتر از نرخ تورم، سود برای تسهیلات مسکن درنظر گرفته شود.
او با تاکید بر این که نباید در بازارهای مشابه همچون بخش بازرگانی نرخ پول بالاتر از بازار مسکن باشد، یادآور شد: میزان پوشش تسهیلات از قیمت متعارف یک خانه نیز مهم است، اگر میزان تسهیلات مسکن کمتر از 60 درصد باشد جاذبه‌ای برای افراد ندارد؛ زیرا تامین مابقی هزینه نقدی مسکن کار بسیار مشکلی است.
حسینی‌هاشمی افزود: تسهیلات مسکن در کشور 10 تا 20 درصد قیمت یک خانه را پوشش می‌دهد که در کنار این موضوع مدت بازپرداخت آن کم و نرخ سود بالا است.
وی با تاکید بر اینکه امروزه بحث ترافیک و حمل و‌نقل شهری بحث تاثیرگذار بر میزان تقاضا و تصمیم‌گیری‌های کلان آن است، گفت: به میزان تقاضای افراد وامی که فرد بتواند در یک منطقه مناسب و نزدیک به محل کار خود مسکن تهیه کند، در دسترس نیست. در حال حاضر برای مسکن مهر وام ارائه می‌شود اما مسکن مهر قابلیت اسکان ندارد.
او در رابطه با نرخ تمام شده پول دربانک‌ها و نرخ سود تسهیلات اظهار کرد: بانک‌ها در حال حاضر حال و احوال خوبی ندارند و دارای شرایط مناسبی نیستند، در مجموع می‌توان گفت بانک‌ها دچار یک درماندگی شده‌اند.
وی بیان کرد: بانک‌ها در پی رکود طولانی مدت اقتصاد دچار مشکلات بزرگی هستند که از این موارد می‌تواند به هزینه ذخیره مطالبات مشکوک الوصول اشاره کرد، هیچ حمایتی از سوی دولت و سیاست‌گذاران پولی و بانکی ازبانک‌ها صورت نگرفته است.
این کارشناس بازار پولی و بانکی خاطرنشان کرد: در تمام دنیا بعد از هر رکود که ورشکستگی فعالان بخش اقتصادی است، بحران بانکی رخ می‌دهد، در این زمان فعالان ورشکسته توان پرداخت بدهی خود به بانک‌ها را ندارند و بانک‌ها دچار درماندگی می‌شوند، بانک‌ها در حال حاضر بر ای جبران کسری نقدینگی خود 10 درصد بالاتر از نرخ تورم به سپرده‌گذاران سود ارائه می‌دهند.
او تاکید کرد: در حال حاضر سود سپرده‌ها تامین نمی‌شود و از اصل پول، سود سپرده‌ها پرداخت می‌شود، ادامه داد: حتی حقوق و هزینه‌های جاری نیز از طریق سپرده‌ها تامین می‌شود، اگر چاره جویی برای این مسائل صورت نگیرد در آینده برای اقتصاد چالش‌های بسیاری را ایجاد خواهند کرد.
حسینی‌هاشمی در پاسخ به این سوال که اولین قدم برای استفاده از بانک‌ها در بازارهایی همچون مسکن چه است، گفت: باید در وهله اول شرایط بانک‌ها در وضعیت مناسبی قرار گیرد و ساختار و ترازنامه آن‌ها اصلاح شود.
او ادامه داد: بانک مرکزی می‌تواند بخشی از مطالبات بانک‌ها را پیش خرید کند و با نرخ سود مناسب نقدینگی در اختیار آن‌ها قرار دهد همچنین این بانک می‌تواند اوراق قرضه را باز خرید کند.
وی خاطرنشان کرد: باید این کارها در نظام بانکداری کشور انجام شود، مراقبت از نظام بانکی، مراقبت از نظام و اشتغال است اما در نظام بانکی کشور آنچنان حمایتی از بانک‌ها صورت نمی‌گیرد و این در حالی است که یک رقابت ناسالم و از بین برنده در جذب سرمایه مردمی در بین بانک‌ها نیز ایجاد شده است.
این کارشناس بازار پولی و بانکی در رابطه با رفتارهای قهری با موسسات غیرمجاز، بیان کرد: انحلال راه‌کار نیست زیرا ضرر و زیان نهایی را برای مردم خواهد داشت، در این رابطه با باید به دنبال اصلاحات رفتارهای غلط و خطرناک موسسات غیرمجاز بود.
او تاکید کرد: اگر قرار است با کسی برخورد شود آن بانک مرکزی است زیرا موسسه ثامن‌الحجج بیش از 15 سال پیش تاسیس شده است، چرا بانک مرکزی از نیروی‌های انتظامی نخواسته است تا طی این چند سال با فعالیت این گونه موسسه برخورد کند؟
وی افزود: در حال حاضر که حجم سپرده‌گذاران این موسسه میلیونی شده است نباید برخورد قهری با آن صورت گیرد چون حجمی از سپرده‌های مردمی از بین خواهد رفت که عارضه‌های اجتماعی به همراه دارد.
حسینی‌هاشمی خاطرنشان کرد: نباید فراموش کرد که مسئولان موسسه ثامن‌الحجج مقصر هستند باید با مسئولان این موسسه برخورد قاطع صورت گیرد. باید از مسئولان فعلی این موسسه سلب صلاحیت شود و کار در اختیار یک گروه قوی که دارای ساختار مناسب هستند قرار گیرد تا موسسه در مسیر قانونی قرار گیرد.
او در پایان با تاکید بر این که به عنوان عضوی از خانواده بانکی کشور نگران وضعیت خطرناک بانک‌ها هستم، گفت: در شرایط فعلی برخوردی همچون میزان با موسسه ثامن‌الحجج با توجه به اقتصاد کشور به صلاح نیست.
