باید فرهنگ شنیدن و گفتگو را در صنف طلا ایجاد کنیم / در صنعت طلا و جواهر باید یک ایرانی به روز باشیم (قسمت دوم)

در قسمت قبلی گفتگوی سایت طلا با "محمد حسین صیقلی" کارشناس و مشاور صنعت طلا و جواهر در « کافه طلا » به موضوعات مهمی چون توجه به فرهنگ و سنت ایرانی در مصنوعات و استفاده از آخرین تکنولوژی روز دنیا در صنف طلا و جواهر، علت نوسانات و پیش بینی روند حرکتی بازار طلا، تأثیر مذاکرات بر روی این بازار، و مهمترین مشکلات این صنف پرداخته شد.

در ادامه قسمت دوم این گفتگو به نظر مخاطبان گرامی سایت طلا می آید:


*سایت طلا: چرا نمایشگاه‌های ما با نمایشگاه‌های سایر کشورهای مطرح در زمینه طلا قابل قیاس نیست و متاسفانه هر سال صعیف تر از سال گذشته برگزارمی‌شود؟

صیقلی: چون استراتژی و برنامه‌ای برای بهتر شدن نداریم یا برنامه‌هایمان در جایگاه جهانی اصولی نیستند. نمایشگاه را برگزار می‌کنیم که بگوییم نمایشگاه طلا و جواهر داریم.


*سایت طلا: با توجه به سابقه طولانی شما در زمینه مشاوره و فعالیت‌هایتان در این راستا، فکر می‌کنید مشاوره در ایران به چه میزان جا افتاده است؟ کسی که مجموعه تولیدی دارد و بخواهد از دیدگاه علمی در این رابطه وارد شود آیا مشاوره در کشور نهادینه شده است؟

صیقلی: متاسفانه صنعت مشاوره در ایران به شدت ضعیف، فقیر و غلط است. ما در بخش فکری حوصله کار نداریم. به‌طور مثال در پروژه‌ای ملی که از ابتدا و با توجه به نظر کارشناس و مشاور می‌دانیم چهار ساله اتفاق نمی‌افتد، باز هم قرارداد چهار ساله می‌بندیم چون اصلاٌ به نظر کارشناس مشاور توجهی نداریم. صنعت مشاوره و نگاه مشاوره و کارشناسی به شدت در کشور ما فقیر است و به همین دلیل است که اینقدر مشکل داریم.


*سایت طلا: آیا در صنف طلا و جواهر استقبالی از نظرات مشاور شده است؟

صیقلی: در صنایع پیشرو عدم توجه به نظر کارشناسی و مشاور حاکم است، در صنعت طلا و جواهر که هنوز پیشرو نیست مشکلات بیشتر است. اما اگر بخواهیم از نیمه پر لیوان نگاه کنیم باید بگویم، هم‌اکنون هیات مدیره جدید اتحادیه طلا وجواهر تهران مشاورانی را در نظر گرفته که به نظراتشان توجه دارد. این آغاز حرکتی است که اتحادیه برای مشاوره شروع کرده و این اتفاق خوبی است.
این نگاه نیاز به گسترش دارد و خیلی سخت است در کشوری که بحث مشاوره از بالا به پایین فقیر است، از پایین به بالا قوی شود. این بحث از مواردی است که به نگاه از بالا به پایین بیشتر نیاز دارد.


*سایت طلا: به این قضیه که بالاترین سازمان مدیریتی یک صنف از مشاوره بهره می‌گیرد می‌توان امیدوار بود؟

صیقلی: خوب است امیدوار باشیم.


*سایت طلا: نحوه ورود شما به اتحادیه چگونه بود؟ آیا خود آقای کشتی‌آرای مطرح کردند یا شما برای ورود پیشنهاد دادید؟

صیقلی: من آقایان کشتی‌آرای، (آیت)محمدولی و حکاک را از قبل می‌شناختم، یک روز طی تماسی با من به اتحادیه رفتم و بعد از دو- سه نشست با آقای کشتی‌آرای و سپس هیات مدیره به توافق اولیه رسیدیم و پس از تبادل نظر در نهایت تعامل‌هایمان به نتیجه رسید.
من با توجه به سیستم مدیریتی، به کار گرفتن سیستم‌های مدیریتی، اصول سازمانی، رعایت موارد سازمانی، حرکت‌هایی با نگاه چشم‌انداز را مناسب می‌دیدم که ایشان هم اتفاق نظر داشتند و قول حمایت دادند. به این دلیل که آقای کشتی‌آرای، پنج سال است من و کار و نگاهم را می‌شناسد، وقتی من را به کاری دعوت می‌کند پس به نگرش من باور دارد و واقعیت این است تا به امروز ایشان و هیات مدیره بیش از حد انتظار از من حمایت کردند. خوشبختانه این روند تا امروز با استفاده از مدیریت ریسک روند امیدبخشی بوده و بعد از یکسال داریم جواب می‌گیریم.


*سایت طلا: شما جایگاه رسانه را در این صنف چگونه می‌بینید و رسانه چقدر می‌تواند به رشد این مجموعه کمک کند؟
صیقلی: به نظر من رسانه‌ها در صنف طلا و جواهر باید قبل از ورودشان یا در هر مقطعی هستند یک بار مخاطب خود را خوب بررسی کنند. تبلیغات خیلی جواب نمی‌دهد چرا که گاهی اوقات اثرات منفی جمعی ناشی از تبلیغ برای تبلیغ کننده از اثرات مثبت آن بیشتر است. رسانه یکی از بهترین رابطانی است که می‌تواند فاصله‌ی بین تصمیم‌گیر، تصمیم‌ساز و ذینفع صنعت را پر کند.
رسانه می‌تواند در یک فضای غیررسمی و صمیمی، بستر "شنود وگفت " و نه گفت وگو در این سه گروه را فراهم کند. باید فضایی برای شنود وگفت گذاشت که اول بشنویم بعد سخن بگوییم و رسانه در این مسیر و به از بین بردن این فاصله کمک می‌کند. در مجموع رسانه سالم، نقش خیلی مثبتی می‌تواند داشته باشد اما در این راه باید حوصله زیادی داشته باشد، سرمایه‌گذاری زیادی بکند، برگشت سرمایه‌اش خیلی کار می‌برد و به این سادگی‌ها برگشت سرمایه ندارد.
رسانه باید خیلی با دقت باشد و خیلی توجه داشته باشد و شرایط این سه بخش را خصوصاٌ صنعت طلا و جواهر را در نظر بگیرد، بعضی حقایق را که گفتن آن ممکن است او را به لاک دفاعی ببرد، نگوید و کمک کند تا آرام آرام تعامل را بین این سه گروه فراهم کند به نحوی مناسب که همگی به شرایط برد-برد برسند. رسانه خیلی موثر هست و خیلی می‌تواند کمک کند اما باید یادش باشد که، کجا می‌رود و با چه کسی راجع به چه موضوعی صحبت می‌کند، حرفش چه تاثیری دارد؟
در کل اصطلاحاً اعتمادسازی خیلی مهم است و باید اعتمادسازی خوبی انجام دهد و اعتماد این ذی‌نفعان ودر درجه اول ذی‌نفعان کلیدی صنعت طلا و جواهر را جلب کند. این صنف به دلایل متعدد خانوادگی است و این خصوصیت تنها خاص ایران نیست.


*سایت طلا: به نظر شما با این شرایط که تجهیزات این صنف خیلی به روز نیست رشته طلا وجواهر به چه صورت باشد تا فارغ‌التحصیلان این رشته ساخت آن را علمی ادامه دهند؟

صیقلی: اتفاقات این صنعت زنجیره‌های وابسته به هم هستند و نمی‌شود یکی از حلقه‌های این زنجیره (دانش) خیلی متفاوت باشد. من معتقد هستم در کشور ما طرح خوب، کاربردی و اصولی دانشگاه علمی کاربردی درعمل با نقایص متعددی روبروست و نه فقط در طلا و جواهر بلکه در کل.
اگرچه بدیهی است که در زمینه به‌روز بودن دانش، بهترین بستر دانشگاه است که البته متناسب آن خیلی می تواند تاثیرگذار باشد.
زمانی که من توجهم به تکنولوژی در صنعت زیاد نیست چگونه می‌توانم انتظار دانشگاه خیلی موفقی داشته باشم، البته این به این معنا نیست که ناموفق است بلکه به این مفهوم است که نقایص خودش را دارد و صرفاً خاص طلا وجواهر نیست و در کل چنین است. اگر از صفر به این موضوع نگاه کنیم، می‌گویم موثر است زیرا بالاخره چیزهایی را آموزش می‌دهند اما از نظر تکنولوژی، ابزار، شیوه‌ها واساتید به روز نیستند و تمام این موارد باید باهم سازگار باشند. نکته‌ی مثبت این اتفاق حمایت اتحادیه از دانشگاه است. با این شرایط روند مثبتی را در پیش گرفته‌ایم و یادمان باشد که می توانیم موج‌های بزرگ به سمت موفقیت بنا کنیم. پس خوشحال باشیم که اینجائیم و در مسیر موفقیت قرار داریم اما به فکر اصلاح و ارتقای شیب و روند موفقیت‌هایمان باشیم.


*سایت طلا: به نظرشما راهکاری برای اینکه دانشجویان در این رشته حضور پیدا کنند و زمینه اشتغال در صنعت طلا و جواهر ایجاد کنند توجیه اقتصادی برایشان داشته باشد هست؟

صیقلی: اولا باید ببینیم چقدر ما در ارتباط صنعت و دانشگاه موفق بوده‌ایم؟ چند سال است که این حرف را می‌زنیم، در کشورهای پیشرفته به عنوان مثال در آمریکا رشته‌های تخصصی دانشگاهی در ایالت‌ها با صنایع مستقر در آنجا سازگار است. در ایالتی که صنایع الکترونیک وجود دارند، دانشگاه‌ها هم دارای رشته های تخصصی الکترونیک هستند یعنی حتی به محل جغرافیایی صنعت و نزدیکی دانشگاه با آن و ارتباطات صنعت و دانشگاه توجه می‌شود.
ما در رشته‌های پیشرو مساله ارتباط صنعت و دانشگاه را داریم و این نقص در رشته‌های دارای رتبه‌های بعدی از جمله طلا وجواهر محسوس‌تر و عمیق‌تر است و این مشکلی نیست که صنعت طلا وجواهر بتواند آن را به تنهایی حل کند. رفع این مشکل مستلزم اتفاقاتی دو سویه است و شنود وگفت و نزدیک شدن ذی‌نفعان را می‌خواهد. ما می‌توانیم از تجارب موفق‌مان در بخش‌های دیگر برای این قسمت درس بگیریم که متاسفانه ارتباط بین بخش‌های مختلف قطع است و انتقال تجارب در صنایع و دیگربخش‌ها رخ نمی‌دهد.


*سایت طلا: آیا به جوانان توصیه می‌کنید که با احداث کارگاه‌های جواهرسازی و تولید طلا وارد این صنف شوند و آیا این کار توجیه اقتصادی دارد؟

صیقلی: دادن جواب بله وخیر به این سوال برایم خیلی سخت است. فقط می‌توانم بگویم اگر کسی مطالعه صحیح از جهت ارزیابی‌های فنی، اقتصادی، توان وبنیه‌ی خودش و بازار داشته باشد، می‌تواند در تولید صنعت طلا موفق باشد البته باید سازوکارهای ملی را نیز در نظر بگیرد. در فضای پرریسک امروز من نمی‌توانم اظهار نظر کنم که تولید انجام دهد یا خیر.
حدود چهار، پنج سال پیش بحث صادرات طلا خیلی جدی شد و من از جمله کسانی بودم که خیلی پیگیر این مساله بودم. در مذاکره‌ای با عزیزان سازمان توسعه تجارت، میز طلا دوباره فعال شد اما متاسفانه با آیین‌نامه‌ای که پس از آن اتخاذ کردند صادرات طلا مانند واردات آن ممنوع شد و به بحران برخورد کردیم. بدین ترتیب اگر کسی در این فضا با نگرش صادراتی، واحدی تولیدی دایره کرده باشد همه ی برنامه‌هایش به هم می‌خورد. به‌تازگی هم مصوبه جدیدی تصویب شده که شرایط جایگزینی ارز را حذف کردند.
در کتاب قانون صادرات و واردات سال 91 قید شده بود طلاساز می‌تواند به ازای طلای خامی که وارد می‌کند، مصنوعات آن را صادر کند. در جلسه‌ای با دوستان گمرکی مطرح کردیم اگر امروز صبح شمش را وارد کنیم می‌توانیم بعدازظهر مصنوعات را صادر کنیم؟ ایشان گفتند نه حداقل یک ماه طول می‌کشد تا تولید کنید!
با این شرایط سرمایه‌ی زیادی از یک تولیدکننده باید بلوکه بماند و نیاز به سرمایه در گردش خیلی زیادی دارد تا به ازای واردات بخواهد ماهی یک بار صادر کند. از سوی دیگر در کشور ترکیه وقتی تولیدکننده طلا را صادر کرد مانند تنخواه به وزن آن شمش در اختیارش می‌گذارند تا پول طلای صادراتی به تولیدکننده برگردد. در کشور ما متاسفانه تولیدکننده قشر مظلوم‌ و ضعیف‌ است. در کشور هنگ کنگ، دولت به ازای اشتغال هر نفر معافیت بیمه می‌دهد و کارگر را بیمه می‌کند. بستر تولید نه تنها در بخش طلا بلکه در همه‌ی زمینه‌ها نیازمند اصلاح است. به هر صورت برای حل یک مشکل، حمایت صحیح نیاز است چرا که بعضی حمایت‌ها ناصحیح هستند، به نظر بنده زمانی که بدون فراهم نمودن بستر لازم به یک واحد تولیدی وام می‌دهیم عملاٌ مشکلات و فشار بیشتری در بلند مدت بر او وارد می‌کنیم.


*سایت طلا: علت اینکه مردم بعضاً از طلای داخلی استقبال نمی‌کنند چیست؟ فکر می‌کنید عواملی مانند تکنولوژی، ظرافت، برندسازی و... در این زمینه چقدر موثر است؟

صیقلی: در حالی که روی تولید ایرانی تبلیغ نمی‌کنیم، روی برند و طرح ایرانی‌پسند هم کار نمی‌کنیم، انتظاری از اقبال جامعه نباید داشته باشیم. بازار براساس سلیقه مشتری شکل می‌گیرد. از سوی دیگر به علت تبلیغات و بازاریابی روی کالای خارجی و فقدان اقبال از کالای ایرانی موجب استقبال از کالای خارجی شده است. کیفیت طلای ایرانی بالاست به طوری که ما نمونه‌هایی از تولیدات ایرانی را به بازار دبی بردیم و به شدت استقبال شد و از کیفیت، وزن و همه ی خصوصیان آن راضی بودند. تمام عوامل از جمله تبلیغات، سود، بازاریابی، کیفیت و حتی بازارسازی در استقبال از محصول موثرند. در عمل این توجه به کالای ایرانی کمتر از مقداری است که می‌تواند باشد.


*سایت طلا: به عنوان حسن ختام این گفتگو تعدادی واژه را بیان می‌کنیم و از شما می‌خواهیم نظرتان را راجع به این کلمات و آنچه در ذهنتان در مورد آن خطور می‌کند بفرمایید.

*سایت طلا: طلا
صیقلی: توجه

*سایت طلا: بازار
صیقلی: اتوماتیک (خودکار)

*سایت طلا: کشتی‌آرای
صیقلی: دوست

*سایت طلا: مالیات بر ارزش افزوده
صیقلی: چالش

*سایت طلا: دلار
صیقلی: کثیف

*سایت طلا: فدرال رزرو
صیقلی: محور

*سایت طلا: اتحادیه طلا
صیقلی: فردا

*سایت طلا: مشاوره
صیقلی: فقیر

*سایت طلا: دمبوری
صیقلی: سنت

*سایت طلا: خوشه طلا
صیقلی: خاطره

*سایت طلا: (طلای)آب شده
صیقلی: ضعف

*سایت طلا: پروژه
صیقلی: راهکار

*سایت طلا: احمد وفادار
صیقلی: ساده

*سایت طلا: ارسن آریا
صیقلی: فرزند

*سایت طلا: و آخرین واژه ..... سایت طلا
صیقلی: تکاپو

*سایت طلا: جناب آقای مهندس صیقلی، از اینکه وقت گرانبهای خود را در اختیار ما قرار دادید و قبول زحمت فرمودید و با حضور در کافه طلا به سوالات ما جواب دادید، بسیار سپاسگذاریم.

صیقلی: خواهش می‌کنم و امیدوارم سایت طلا و کافه طلا در عرصه‌های خبررسانی و رسانه موفق و پیروز باشد.


پایان


گفتگو: احمد جعفری
تنظیم: هانیه اسماعیلی