دیدار در واشنگتن؛ همکاری‌های بزرگ، سوالات بی‌پاسخ
تحلیلگران آمریکایی معتقدند اگرچه دیدار دونالد ترامپ رئیس جمهور آمریکا و محمد بن‌سلمان ولیعهد عربستان تلاش مشترکی برای تقویت همکاری‌های اقتصادی و نظامی بود اما سایه سنگین پرسش‌های اساسی در مورد رویکرد این پادشاهی، حقوق مخالفان و آینده امنیت منطقه همچنان بر روابط دو کشور احساس می‌شود.
به گزارش سایت طلا،دیدار «محمد بن‌سلمان» ولیعهد عربستان با «دونالد ترامپ» در واشنگتن نقطه عطفی در روابط دو کشور در دوره جدید به شمار می‌رود. به نوشته تارنمای «هیل»، این دیدار نخستین حضور بن‌سلمان در کاخ سفید پس از متهم شدن او به صدور دستور قتل روزنامه‌نگار منتقد «جمال خاشقجی» در سال ۲۰۱۸ بود و با وجود حساسیت‌های حقوق بشری، دو طرف تلاش کردند فضای جدیدی از همکاری‌ها را برجسته کنند.
ترامپ بر یک قرارداد اقتصادی احتمالی یک تریلیون دلاری و همکاری‌های نظامی نزدیک‌تر با عربستان تمرکز داشت. البته همین موضوعات هم با انتقادهایی درباره امکان‌پذیری، حفظ امنیت رژیم اسرائیل و حفاظت از فناوری‌های حساس آمریکا همراه بودند.
این تارنما پنج نکته کلیدی از دیدار ترامپ با ولیعهد عربستان را برشمرده است.
۱. واکنش تند ترامپ به پرسش‌های مربوط به خاشقجی و ۱۱ سپتامبر
در جریان نشست خبری، خبرنگار شبکه ABC از ولیعهد سعودی درباره مسوولیت عربستان در حملات ۱۱ سپتامبر و قتل جمال خاشقجی پرسید. طبق گزارش‌های اطلاعاتی آمریکا، بن‌سلمان در عملیات قتل خاشقجی نقش مستقیم داشته است. ترامپ با عصبانیت از خبرنگار خواست «مهمان» آمریکا را شرمسار نکند. اما ولیعهد پاسخ داد که حمله ۱۱ سپتامبر با هدف ضربه زدن به رابطه ریاض و واشنگتن انجام شد. وی همزمان پاسخ داد که اصلاحات قضایی عربستان نشانه‌ای از «پاسخگویی» در پرونده خاشقجی است.
با این حال، فعالان حقوق بشر این ادعاها را ناکافی دانسته و خواستار آزادی فعالان سیاسی و شفاف‌سازی درباره این پرونده شده‌اند.
۲. از سرمایه‌گذاری تریلیون دلاری تا انتظار برای فناوری هسته‌ای و تراشه
ترامپ اعلام کرد سرمایه‌گذاری عربستان که پیش‌تر ۶۰۰ میلیون دلار اعلام شده بود، می‌تواند به یک تریلیون دلار برسد. بخش قابل توجهی از این سرمایه‌گذاری در حوزه داده و هوش مصنوعی خواهد بود.
عربستان در تلاش است به قطب پردازش داده و فناوری‌های پیشرفته تبدیل شود و برای این هدف، نیازمند دریافت تراشه‌های پیشرفته آمریکایی است. مقامات واشنگتن احتمال صدور مجوز صادرات این تراشه‌ها را مطرح کردند، اما نگرانی‌هایی درباره انتقال فناوری به چین همچنان وجود دارد.
از سوی دیگر، سعودی‌ها خواستار همکاری هسته‌ای غیرنظامی با آمریکا هستند، ولی واشنگتن نسبت به خطر استفاده از این فناوری برای تولید سلاح هسته‌ای نگران است.
۳. به حاشیه رفتن اسرائیل با فروش جنگنده‌های پیشرفته به ریاض
ترامپ اعلام کرد فروش جنگنده‌های اف-۳۵ به عربستان منع قانونی نخواهد داشت. طبق قوانین آمریکا، فروش تجهیزات پیشرفته باید برتری کیفی نظامی اسرائیل را حفظ کند. با این حال ترامپ گفت سطح جنگنده‌های مورد نظر برای عربستان بسیار شبیه جنگنده‌های اسرائیل است.
همزمان خبر توافق بر سر یک «پیمان دفاعی» میان دو کشور منتشر شد؛ این توافق کمتر از یک «پیمان دفاع جمعی» الزام‌آور است و به سختی می‌تواند در سنای آمریکا تصویب شود.
عربستان همچنین شرط حضور در روند عادی‌سازی روابط در قالب «توافق ابراهیم» را ایجاد مسیر مشخص برای تشکیل کشور مستقل فلسطینی اعلام کرد.
۴. تهدید ترامپ علیه شبکه ABC
ترامپ در ابتدا پس از سوال خبرنگار درباره خاشقجی، او را «یکی از بدترین روزنامه‌نگاران» خواند و به شدت از او انتقاد کرد. پس از پرسش جنجالی دیگر درباره دلیل عدم انتشار اسناد پرونده «جفری اپستین»، ترامپ تهدید کرد که مجوز پخش شبکه ABC را لغو خواهد کرد.
این تهدید ادامه تقابل طولانی ترامپ با این شبکه است. وی سال گذشته با شکایت از ABC، غرامتی ۱۵ میلیون دلاری دریافت کرده بود. این تنش‌ها در حالی ادامه دارد که بارها خبرنگاران و مجریان این شبکه به دلیل انتقاد از رفتار دولت ترامپ مورد فشار قرار گرفته‌اند.
۵. استقبالی پرتشریفات در کاخ سفید
مراسم استقبال از بن‌سلمان یکی از باشکوه‌ترین تشریفات رسمی دولت دوم ترامپ از یک مقام خارجی بود. شلیک توپ، پرواز جنگنده‌های اف-۳۵ و اف-۱۵ بر فراز کاخ سفید و برگزاری ضیافت شام رسمی، نشان‌دهنده اهمیت این دیدار برای واشنگتن بوده است.
همچنین ترامپ در سخنان بی‌سابقه‌ای با دفاع از بن‌سلمان در برابر حمله رسانه‌ها، وی را «فردی بسیار محترم» توصیف کرد و او را یکی از مهم‌ترین شرکای آمریکا در منطقه خواند.
