سنگ تمام چین و روسیه برای ایران/ غرب شوکه شد

فعال‌سازی مکانیسم ماشه، گرچه فشار بر ایران را افزایش داده، اما با مخالفت صریح چین و روسیه، فرصتی برای تقویت جایگاه دیپلماتیک و ژئوپلیتیک ایران فراهم کرده است. به گفته استاد روابط بین‌الملل دانشگاه تهران، این تحول نه‌تنها ایران را در موضع انفعال قرار نداده، بلکه ظرفیت‌های جدیدی برای بازیگری فعال در منطقه و جهان ایجاد کرده است.

ناصر هادیان جزی، استاد روابط بین‌الملل دانشگاه تهران، در نشست اندیشکده حکمرانی عصر پویا اظهار داشت: «با فعال‌سازی مکانیسم ماشه، برجام عملاً فروپاشیده و ایران باید موقعیت خود را در زمین بازی جدید با دقت تحلیل کند.» وی تأکید کرد که تحلیل این وضعیت نباید تنها بر تهدید‌ها متمرکز باشد، بلکه فرصت‌های نهفته در این تحول نیز باید شناسایی شوند.

حمایت چین و روسیه؛ پشتوانه دیپلماتیک ایران

هادیان با اشاره به مخالفت صریح چین و روسیه با مشروعیت مکانیسم ماشه، گفت: «این موضع‌گیری نشان‌دهنده عدم اجماع جهانی علیه ایران است و ظرفیت سیاسی و دیپلماتیک مهمی ایجاد می‌کند.» چین، به‌عنوان دومین اقتصاد جهان و خریدار کلیدی انرژی، و روسیه، که پرونده ایران را بخشی از رقابت خود با غرب می‌داند، با زیر سؤال بردن مشروعیت ماشه، هزینه‌های دیپلماتیک اقدامات غرب را افزایش داده‌اند.

تحولات منطقه‌ای و تقویت غیرمستقیم جایگاه ایران

این استاد دانشگاه به تحولات اخیر منطقه، از جمله حمله اسرائیل به قطر، اشاره کرد و افزود: «این رویداد‌ها نشان می‌دهند که تهدید اصلی ثبات منطقه لزوماً از جانب ایران نیست. رفتار‌های بی‌محابای اسرائیل پرسش‌هایی درباره امنیت خلیج فارس مطرح کرده و به‌طور غیرمستقیم جایگاه ایران را تقویت می‌کند.»

پیامد‌های دوسویه ماشه؛ فشار بر ایران، هزینه برای غرب

هادیان تأکید کرد که فعال‌سازی مکانیسم ماشه تنها به افزایش فشار بر ایران محدود نمی‌شود و پیامد‌هایی برای غرب نیز دارد. ایران با ابزار‌هایی مانند بازنگری در همکاری با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، وزن ژئوپلیتیک منطقه‌ای و حمایت چین و روسیه، می‌تواند به‌عنوان بازیگری فعال عمل کند. در مقابل، غرب با خطر بی‌ثباتی منطقه‌ای، تقابل با چین و روسیه و نگرانی از فروپاشی رژیم منع اشاعه مواجه است.