هند تصمیم آمریکا درباره لغو معافیت بندر چابهار را بررسی می‌کند

این تصمیم می‌تواند سرمایه‌گذاری بلندمدت هند در این بندر استراتژیک را با چالش مواجه کند.

به گزارش ایندیا تودی راندیر جیسوال، سخنگوی وزارت امور خارجه هند، در این باره گفت: «ما بیانیه آمریکا درباره لغو معافیت تحریمی بندر چابهار را دیده‌ایم و در حال بررسی پیامدهای آن برای هند هستیم.»

ایالات متحده روز دوشنبه، ۱۶ سپتامبر ۲۰۲۵، اعلام کرد که معافیت تحریمی اعطا شده در سال ۲۰۱۸ برای فعالیت‌های بندر چابهار را لغو می‌کند. این معافیت که بر اساس قانون «آزادی ایران و مقابله با اشاعه» (IFCA) صادر شده بود، به هند و دیگر کشورها اجازه می‌داد بدون نگرانی از مجازات‌های آمریکا در این بندر فعالیت کنند.

این تصمیم که از ۲۹ سپتامبر ۲۰۲۵ اجرایی می‌شود، بخشی از سیاست «فشار حداکثری» دولت دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا است.

وزارت خارجه آمریکا هشدار داد که پس از اجرایی شدن این تصمیم، افرادی که در بندر چابهار فعالیت کنند یا به اقدامات مرتبط با قانون IFCA بپردازند، ممکن است با تحریم‌های آمریکا مواجه شوند.

این وزارتخانه هدف از این اقدام را قطع شبکه‌های مالی غیرقانونی عنوان کرد که به ادعای آن‌ها از ایران و فعالیت‌های نظامی‌اش حمایت می‌کند.

بندر چابهار، واقع در جنوب شرقی ایران و در نزدیکی خلیج عمان، برای هند اهمیت استراتژیک و تجاری دارد. هند در ۱۳ مه ۲۰۲۴، برای اولین بار یک قرارداد بلندمدت مدیریت بندر در خارج از کشور خود امضا کرد. بر اساس این قرارداد ۱۰ ساله با سازمان بنادر و دریانوردی ایران، شرکت هندی «اینترنشنال پورتس گلوبال لیمیتد» (IPGL) متعهد شد حدود ۱۲۰ میلیون دلار در این بندر سرمایه‌گذاری کند و ۲۵۰ میلیون دلار دیگر به‌صورت اعتبار برای توسعه زیرساخت‌های اطراف آن اختصاص دهد.

چابهار برای هند تنها یک پروژه تجاری نیست، بلکه مسیری حیاتی برای دسترسی به افغانستان و کشورهای آسیای مرکزی بدون نیاز به عبور از خاک پاکستان است.

این بندر همچنین بخشی از کریدور حمل‌ونقل بین‌المللی شمال-جنوب است که هند را به روسیه و اروپا متصل می‌کند. هند پیش‌تر از چابهار برای ارسال کمک‌های بشردوستانه مانند گندم به افغانستان استفاده کرده است.

هند در سال ۲۰۱۸، زمانی که آمریکا تحریم‌های خود علیه ایران را بازگرداند، موفق شده بود معافیت‌هایی برای ادامه فعالیت در چابهار به دست آورد، زیرا آمریکا اهمیت این بندر برای کمک به افغانستان را تأیید کرده بود.

اما لغو اخیر معافیت، هند را در موقعیت دشواری قرار داده است. از نظر استراتژیک، بندر چابهار برای هند راهی برای مقابله با نفوذ رو به رشد چین در منطقه دریای عرب است.

این بندر تنها ۱۴۰ کیلومتر با بندر گوادر در پاکستان فاصله دارد که توسط چین اداره می‌شود. هرگونه اختلال در برنامه‌های هند در چابهار می‌تواند توانایی این کشور برای رقابت با چین در منطقه را محدود کند.