بعد از قطعنامهای که در شورای امنیت رای نیاورد، چه رخ میدهد
قطعنامه ادامه رفع تحریمهای ایران امشب در شورای امنیت با ۹ رای مخالف به تصویب نرسید و در صورتی که تا بیش از یک هفته دیگر توافقی حاصل نشود، ۶ قطعنامه مختومه شورای امنیت علیه ایران از ششم مهرماه وارد فاز اجرایی خواهد شد.
امشب (جمعه) ۲۸ شهریورماه قطعنامه ارائه شده از سوی کره جنوبی رئیس فعلی شورای امنیت سازمان ملل برای لغو ۶ قطعنامه شورای امنیت علیه ایران که پس از اجرای برجام مختومه اعلام شده بود، با ۹ رای مخالف تصویب نشد. ۴ کشور به این قطعنامه رای مثبت دادند و ۲ کشور هم رأی ممتنع.
ششم شهریورماه سالجاری ۳ کشور اروپایی عضو برجام (آلمان، فرانسه و انگلیس) با ادعای عدم اجرای تعهدات ایران در برجام و عدم همکاری با آژانس بینالمللی انرژی اتمی، نامهای به شورای امنیت ارسال و فرآیند فعال سازی مکانیسم اسنپبک (ماشه) و بازگرداندن قطعنامههای شورای امنیت علیه ایران که در سال ۲۰۱۵ به موجب قطعنامه ۲۲۳۱ و برجام خاتمه یافته بودند، را کلید زدند.
قطعنامههای ۱۶۹۶، ۱۷۳۷، ۱۷۴۷، ۱۸۰۳، ۱۸۳۵ و ۱۹۲۹ شش قطعنامهای هستند که در پایان مدت ۳۰ روز از ارائه نامه ۳ کشور اروپایی در ۲۸ سپتامبر (ششم مهر) و در صورتی که در این مدت بیش از یک هفته توافقی حاصل نشود، اجرایی خواهند شد.
این قطعنامهها عموما مشتمل بر تحریمهای غیراقتصادی، نظیر تحریمهای تسلیحاتی هستند و تحریمهای بانکی و نفتی را دربر نمیگیرند.
آنگونه که عراقچی وزیر امور خارجه پیش از این گفته بود: «در حوزه اقتصادی تحریمهای یکجانبه آمریکا وجود دارد که به مراتب فراترا از تحربمهای شورای امنیت است. مشکل اصلی ما آنجاست و با آن مقابله میکنیم.»
از سوی دیگر اسماعیل بقائی سخنگوی دستگاه دیپلماسی چندی پیش در گفتوگویی با روزنامه گاردین بیان کرد: هیچکس نمیتواند بگوید که ما از بازگشت تحریمها استقبال میکنیم. ما این فرآیند تحریمی را از سال ۲۰۰۶ تا ۲۰۱۰ تجربه کردیم و سپس از ۲۰۱۲ برای رفع آنها تلاش کردیم. بیش از دو سال طول کشید تا از شر آن تحریمها خلاص شویم.
رایگیری امشب در شورای امنیت با واکنش امیرسعید ایروانی سفیر و نماینده دائم ایران در سازمان ملل همراه بود و او اقدام امشب در شورای امنیت را شتابزده، غیرضروری و غیرقانونی خواند و تصریح کرد: ایران هیچگونه تعهدی برای اجرای آن قائل نیست. مسئولیت این پیامد وخیم، مستقیماً متوجه ایالات متحده و سه کشور اروپایی است.
از سوی دیگر وزارت امور خارجه ایران هم بیانیهای صادر و اعلام کرد که ایران حق پاسخگویی متناسب به هر اقدام غیرقانونی را محفوظ میدارد.
در صورتی که اسنپبک در زمان ذکر شده اجرایی شود، آنگونه که سیدعباس عراقچی پس از تفاهم اخیر با آژانس بینالمللی انرژی اتمی هم به صراحت اعلام کرد این تفاهم دیگر معتبر نخواهد بود.