ویروس جدید در ایران؛ کرونا یا آنفلوآنزا؟
مدتی است که بسیاری از مردم با علائم بیماری ویروسی به مراکز درمانی مراجعه می‌کنند اما پزشکان در تشخیص این بیماری اختلاف نظر دارند؛ کرونا یا آنفلوآنزا؟
به گزارش سایت طلا؛«من الآن کرونا دارم یا آنفلوآنزا؟یه دکتر می‌گه کرونا داری یکی می‌گه سرماخوردی. من ۳ هفتس مریضم. من نمی‌دونم این چه ویروسی به جون من افتاده... » این صحبت‌های یک آقایی در قسمت پذیرش درمانگاه بود.
در یک ماه گذشته بسیاری از افراد به بیماری ویروسی با علائمی مانند تب، سردرد، بدن درد، آبریزش و عطسه و گاها گلودرد و سرفه مبتلا شده و به مراکز درمانی مراجعه می‌کنند.
براساس تحقیقات میدانی برخی از پزشکان می‌گویند این بیماری کروناست و برخی دیگر تشخیص آنفلوآنزا و سرماخوردگی می‌دهند.
برای بررسی ویروس در حال چرخش در استان‌های مختلف ایران و راه و روش درمان و واکسینه شدن در برابر آن به سراغ سید علیرضا ناجی رئیس مرکز تحقیقات و آزمایشگاه ویروس شناسی رفته و به صورت مفصل به گفت و گو پرداختیم.
در ادامه مشروح این گفت و گو را می‌خوانید:
این ویروسی که در حال حاضر مردم ایران به آن مبتلا می‌شوند چیست؟
وزارت بهداشت یک نظام پایش بیماری‌های تنفسی دارد که از سال گذشته تاکنون به صورت رسمی‌تر و منسجم‌تری بیماری‌های تنفسی در کشور را پایش و مورد بررسی قرار می‌دهد و براساس نتایج آن هر ماه وضعیت بیماری‌های تنفسی در کشور اعلام می‌شود.
براساس آخرین آمار وزارت بهداشت که برای مردادماه ۱۴۰۴ است، در حال حاضر ما فعالیتی از ویروس آنفلوآنزای A و B نداریم و بیشترین میزان فعالیت ویروس‌های تنفسی متعلق به کووید ۱۹ یا همان کروناست.
براساس یک نمونه‌گیری آماری که روی ۲۴۰ بیمار مبتلا به ویروس حاد تنفسی در ماه گذشته انجام شده است حدود ۱۸/۷ درصد نمونه‌های بررسی شده مبتلا به کووید ۱۹ بوده‌اند که براساس این آمار شیوع این بیماری در وضعیت قرمز قرار دارد.
البته باید گفت که ۲۱ پاتوژن ویروسی مورد بررسی قرار گرفته‌اند که بعد از کرونا، رینوویروس‌ها با ۶/۶ درصد و آنفلوآنزا با ۷ درصد در صدر جدول بیماری‌های مسری ویروسی بوده‌اند.
بنابراین باتوجه به فعالیت‌های ویروسی توضیح داده شده، اگر ما با یک بیمار ویروسی تنفسی مواجه شویم بیشترین شک‌مان به سمت کووید ۱۹ می‌رود تا بیماری‌هایی مانند آنفلوآنزا.
در حال حاضر بسیاری از پزشکان تشخیص آنفلوآنزا و سرماخوردگی می‌دهند؛ آیا این خطای تشخیص پزشک است؟
تقریباً کووید ۱۹، آنفلوآنزا و رینوویروس‌ها یک مجموعه علائم مشابه دارند که تشخیص آن‌ها از یک دیگر نیاز به بررسی‌های آزمایشگاهی دارند؛ زیرا تشخیص آن‌ها از یکدیگر بدون کمک گرفتن از نمونه‌گیری‌های آزمایشگاهی کار بسیار مشکلی است. در واقع از نظرعلائم بالینی نمی‌توان این ویروس‌ها را از یکدیگر تشخیص داد.
علائم این بیماری‌ها شامل تب، سرفه، گلودرد، خستگی، درد‌های عضلانی و مشکلات تنفسی است که در بسیاری از موارد بسیار شبیه به هم هستند. به همین دلیل پزشکان برای تشخیص دقیق نوع ویروس به انجام تست‌های دقیق‌تر مانند PCR یا تست‌های سریع آنتی‌ژن دارند اما معمولاً پزشکان از روی علائم تشخیص می‌دهند.
بسیاری از بیماران ادعا دارند که حداقل به ۲ الی ۳ پزشک مراجعه کردند تا بهبودی کامل را به دست آورند؛ آیا بهتر نیست که از ابتدا پزشک آزمایش تجویز کند؟
میزان هزینه‌های آزمایشات مربوط به کووید ۱۹، آنفلوآنزا و سایر بیماری‌های ویروسی تنفسی با توجه به شرایط بیمه‌ای که در حال حاضر وجود دارد «بیمه یا تقبل نمی‌کند یا اگر تقبل کند درصد پوشش‌دهی آن پایین است» بسیار بالاست؛ بنابراین برای مردم به صرفه نیست که بخواهند این آزمایش را انجام دهند.
همچنین به غیر از ویروس کووید، سایر بیماری‌های ویروسی کمتر مورد آزمایش قرار می‌گیرند و کمتر آزمایشگاهی این آزمایش را انجام می‌دهد. بنابراین اگر درمان بیماری‌های تنفسی به صورت سرپایی باشد و بیماری فرد شدید نباشد، تشخیص و درمان براساس علائم انجام می‌گیرد.
این موضوع باعث می‌شود که بسیاری از بیماران به جای انجام آزمایش‌های دقیق، فقط به درمان‌های علامتی بسنده کنند که ممکن است در برخی موارد تشخیص دقیق و درمان مناسب را دشوار کند.
علاوه بر این، عدم انجام آزمایش‌های کافی ممکن است به شیوع بیشتر ویروس‌ها منجر شود چون بیماران ناقل بدون اطلاع از نوع ویروس می‌توانند دیگران را مبتلا کنند.
بهترین درمان برای بیماری‌های ویروسی حال حاضر چیست؟
معمولاً بیماری‌های ویروسی حال حاضر سبک هستند و باید دوره بیماری بگذرد؛ اما اگر فرد علائمی مانند تب داشته باشد باید از داروهای مسکن و تب‌بر و داروهایی که ترشحات را کم می‌کند، استفاده کند.
اما اگر شخصی دارای علائم شدید باشد مطمئناً پزشک به او توصیه می‌کند که بستری شود. زمانی که بستری می‌شود آزمایش‌های تشخیصی صورت می‌گیرد.
خصوصاً اگر بیمار جزو افراد با ریسک بالا مانند سالمندان، بیماران دارای نقص ایمنی، بیماران پیوندی و... باشد. این افراد در برابر بیماری‌های ویروسی حساس‌تر هستند و داروهای تخصصی‌تری نسبت به نوع ویروس مبتلا شده دریافت می‌کنند.
اما تأکید می‌کنم اگر بیماری ویروسی شدید نباشد پزشک براساس علائم تشخیص و درمان را انجام می‌دهد.
در این شرایط، مراقبت‌های حمایتی مانند استراحت کافی، مصرف مایعات فراوان و رعایت بهداشت فردی اهمیت زیادی دارد تا به بهبود سریع‌تر کمک کند. همچنین، پیگیری وضعیت بیمار و توجه به بروز هرگونه علامت جدید یا تشدید علائم بسیار حیاتی است.
اگر علائم بدتر شد یا بیمار دچار مشکلات تنفسی، ضعف شدید یا تغییرات ذهنی شد، باید سریعاً به مراکز درمانی مراجعه کند.
آیا میزان سرایت و ابتلا به کووید ۱۹ در کشور نگران‌کننده است؟
با توجه به معیار‌هایی که وزارت بهداشت عنوان کرده است در حال حاضر میزان ابتلا به کرونا در کشور بیش از حد انتظار ما است. البته در ماه‌های مختلف سال به دلایل مختلفی مانند پدیده‌های اجتماعی مثل عید نوروز در فروردین‌ماه یا راهپیمایی اربعین در مردادماه آمار ابتلا به بیماری‌های ویروسی کم و زیاد می‌شود.
در مردادماه آمار ابتلا به بیماری‌های ویروسی به حدود ۳۰ درصد رسیده است که حدود ۶۰ درصد بیماری‌های ویروسی و تنفسی به کووید تعلق دارد.
در مواقعی که رفت و آمد، راهپیمایی یا ارتباط انسان‌ها در یک مراسم جمعی زیاد می‌شود ما شاهد یک پیک کوچک در ابتلا به بیماری‌های ویروسی تنفسی می‌شویم که طبیعی است؛ زیرا رعایت کردن نکات بهداشتی در چنین شرایطی کمی سخت‌تر می‌شود.
این افزایش ابتلا نشان‌دهنده اهمیت رعایت دستورالعمل‌های بهداشتی در فضا‌های شلوغ و تجمعات است تا بتوان از گسترش بیشتر ویروس‌ها جلوگیری کرد.
وزارت بهداشت همواره توصیه می‌کند افراد در این مواقع از ماسک استفاده کنند، فاصله‌گذاری اجتماعی را رعایت و از تماس نزدیک با افراد مشکوک به بیماری پرهیز کنند.
احتمال افزایش این آمار وجود دارد؟
در حال حاضر با توجه به شرایطی که وجود دارد و بیماران تست کووید نمی‌دهند؛ احتمال ابتلا همه وجود دارد. چون ممکن است خود فرد مبتلا هم نداند که کووید دارد. نتایج دیده‌بری وزارت بهداشت می‌تواند به ما کمک کند که یک جهت فکری و آمادگی ذهنی داشته باشیم.
این آگاهی و آمادگی ذهنی باعث می‌شود که افراد بیشتر به رعایت نکات بهداشتی توجه کنند و اقدامات پیشگیرانه را جدی‌تر بگیرند. همچنین، اطلاع از وضعیت شیوع بیماری کمک می‌کند تا در صورت بروز علائم مشکوک، سریع‌تر به مراکز درمانی مراجعه کرده و از انتقال ویروس به دیگران جلوگیری شود. در نهایت، مشارکت فعال جامعه در رعایت پروتکل‌ها و حمایت از سیاست‌های بهداشتی کلید موفقیت در کنترل همه‌گیری است.
هرساله واکسن‌های آنفلوآنزا به صورت محدود در داروخانه‌های سراسر کشور توزیع می‌شود؛ اما خبری از واکسن‌های کووید ۱۹ نیست. آیا با وجود افزایش ابتلا به کرونا در کشور نیازی به واکسناسیون واکسن کرونا است؟
در این خصوص باید وزارت بهداشت تصمیم بگیرد. هرساله واکسن‌های آنفلوآنزا با تعداد خیلی محدودی از هلند و فرانسه وارد و توزیع می‌شود حتی تا سال گذشته نمونه ایرانی آن هم تولید می‌شد.
اما در مورد واکسن کووید دیگر تولیدی نداریم و همان واکسن‌های قدیمی هم دیگر در ایران موجود نیست. اگر هم واکسن‌های قدیمی موجود باشد دیگر به درد نمی‌خورد و نمی‌توانیم ا آن‌ها استفاده کنیم. زیرا جهش عامل ویروسی کووید تغییر کرده و حداقل ۲ مدل واکسن به روز شده در یک الی ۲ سال اخیر در کشور‌های دیگر تولید شده است.
اگر بخواهیم به افراد مسن، دارای بیماری‌های متابولیک و در کل افراد واجد شرایط واکسن کووید تزریق کنیم باید از واکسن‌های به روز شده استفاده کنیم از واکسن‌های قدیمی.
واکسن‌های جدید کووید ۱۹ در پیشگیری از ابتلا به این بیماری مؤثر است؟
فرمولاسیون جدید بر اساس ویروس جدیدی که الان در حال چرخش است آزمایش شده و نشان داده که مؤثر است و باید واکسن‌زده شود؛ بنابراین بد نیست که دوباره وزارت بهداشت مطالعاتش را نسبت به ویروس کووید شروع کند. بررسی کند تا ببیند آیا به نسبت جمعیت از نظر بهداشتی و اقتصادی به صرفه است که واکسن را وارد یا تولید کند.
این مطالعات می‌تواند شامل تحلیل هزینه-فایده، بررسی وضعیت شیوع بیماری، و ارزیابی نیاز‌های جامعه باشد تا تصمیم‌گیری‌ها مبتنی بر داده‌های دقیق و علمی انجام شود.
آیا ظرفیت تولید واکسن کرونا در کشور وجود دارد؟
فکر می‌کنم که تولید واکسن کرونا به راحتی در کشور قابل انجام باشد. اما شاید در حال حاضر واردات واکسن به روز شده برای افراد پرخطر بهتر باشد.
اما به نظر من واجب تر از تولید واکسن کووید در کشور ساخت داروی مخصوص این بیماری است. به عنوان مثال برای آنفلوآنزا یک دارویی به نام تامی فلو وجود دارد. برای افرادی که مسن هستند و در وضعیت حاد و شدید به بیمارستان مراجعه می‌کنند آن دارو در کوتاه مدت بسیار مؤثر است. از وخیم شدن وضعیت بیمار جلوگیری می‌کند.
جای چنین دارویی برای بیماری کووید ۱۹ فعلا خالی است. اگر این دارو ساخته شود حداقل بیمارانی که در بیمارستان بستری می‌شوند می‌توانند از آن استفاده کنند. حتی به عنوان داروی سرپایی هم می‌تواند مورد استفاده قرار گیرد.
داشتن داروی اختصاصی و مؤثر برای کووید ۱۹ می‌تواند نقش بسیار مهمی در کاهش مرگ و میر و بهبود کیفیت زندگی بیماران داشته باشد. علاوه بر این، داروی مناسب می‌تواند فشار زیادی را از روی سیستم‌های درمانی کم کند و روند بهبودی بیماران را سرعت ببخشد.
از آنجایی که ویروس آنفلوآنزا یکی از ویروس‌های در حال گردش در کشور است، تزریق این واکسن را به چه بیمارانی توصیح می‌کنید؟
افرادی که بالای 65 سال سن دارند، کودکان زیر 5 سال، افرادی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند، به تازگی پیوند عضو انجام داده‌اند، سرطان دارند و شیمی درمانی انجام می‌دهند، خانم‌های باردار یا خانم‌هایی که قصد باردار شدن دارند باید واکسن آنفلوآنزا را تزریق کنند.
چرا این افراد باید واکسن آنفلوآنزا را تزریق کنند؟
اینها افرادی هستند که بدن‌شان نسبت به ویروس آنفلوآنزا حساس‌تر بوده و ممکن است بیماری به نوع شدید مبتلا شوند.
در حال حاضر واکسن آنفلوآنزا به میزان کافی در کشور توزیع شده است؟
هر ساله تعداد محدودی واکسن آنفلوآنزا در داروخانه‌های سراسر کشور توزیع می‌شود که فوراً تمام می‌شوند. امسال نیز این واکسن در داروخانه‌ها در کشور توزیع شده است. البته فعلا واکسن آنفلوآنزا هلندی تهیه شده و احتمالاً نوع فرانسوی آن تا اواسط شهریور توزیع می‌شود.
موضوعی که امسال مورد توجه است قیمت بالای واکسن‌های آنفلوآنزاست. در سال گذشته قیمت هر واکسن سیصد و خورده‌ای هزار تومان بود اما امسال بیش از 900 هزار تومان به دست مصرف‌کنندگان می‌رسد که واقعا مبلغ بالایی است و ممکن است بسیاری از افراد نیازمند به دریافت آن توان خرید نداشته باشند.
اما باتوجه به توزیع محدود این واکسن و تولید نشدن نمونه ایرانی آن در سال جاری از مردم خواهش می‌کنم تا اگر جزو افراد واجد شرایط دریافت واکسن نیستند از تزریق آن خودداری کرده و این فرصت را به افراد واجد شرایط بدهند.
پایان پیام/
