خروج از ان‌پی‌تی حق قانونی ایران، اما گزینه‌ای پرهزینه است
استاد موسسه مطالعات خاورمیانه دانشگاه مطالعات بین‌المللی شانگهای چین تأکید کرد که با افزایش تنش‌ها با اروپا و آمریکا، ایران حق دارد که به عنوان یک کشور مستقل از NPT خارج شود.
در تاریخ ۲۸ آگوست ۲۰۲۵، انگلیس، فرانسه و آلمان مکانیزم ماشه را فعال کردند. ایران این اقدام را غیرموجه، غیرقانونی و فاقد هرگونه مبنای حقوقی توصیف و تأکید کرده است که پاسخی مناسب برای حفاظت از حقوق خود ارائه خواهد داد.
مکانیزم ماشه به امضاکنندگان برجام اجازه می‌دهد که در صورت نقض «قابل توجه» تعهدات ایران، تحریم‌های سازمان ملل را که در ازای محدودیت برنامه هسته‌ای ایران لغو شده بود، به طور خودکار دوباره اعمال کنند. این اقدام می‌تواند تنش‌ها پیرامون برنامه هسته‌ای ایران را به شدت افزایش دهد.
«پروفسور هونگدا فن» در گفت‌وگو با خبرگزاری مهر درباره تأثیر احتمالی خروج ایران از پیمان منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای (NPT) بر مکانیسم ماشه گفت: با توجه به موضع خصمانه برخی کشورهای اروپایی و آمریکا، تهران قطعاً نیاز به واکنش دارد. خروج از ان پی تی یکی از گزینه‌هاست و این حق قانونی ایران به عنوان یک کشور مستقل است. با این حال، این اقدام ممکن است منافع ملموسی برای ایران نداشته باشد و در نتیجه، تمدید معافیت‌های تحریمی توسط شورای امنیت دشوار خواهد شد و ایران احتمالاً با تحریم‌های بین‌المللی سخت‌تری مواجه خواهد شد.
وی درباره اقداماتی که ایران می‌تواند در این مدت سی روزه در پاسخ به فشارهای بین المللی انجام دهد افزود: «تهران باید مذاکرات خود با سه کشور اروپایی و همچنین آمریکا را فعالانه دنبال کند. مذاکره با کشورهایی که رویکرد دوستانه‌ای ندارند، نشانه ضعف نیست بلکه راهی برای حفاظت بهتر از منافع ملی است.
پروفسور هونگدا فن تاکید کرد که تهران باید پاسخ روشنی ارائه دهد که با خواست مردم همسو باشد و مذاکرات بین‌المللی باید بر این اساس انجام شود.
وی در ادامه گفت: در صورت شکست مذاکرات، ایران باید تعامل خود با شرق و کشورهای جنوب جهانی را گسترش دهد تا نشان دهد این انتخاب دیپلماتیک یک اقدام موقت نیست، بلکه نمودی از تنوع دیپلماتیک بلندمدت کشور است.
پروفسور فان در پایان تأکید کرد که در بحبوحه عدم قطعیت درباره مسائل خارجی، مهم‌ترین وظیفه ایران ایجاد وحدت داخلی و تبدیل ظرفیت بالقوه مردم به ظرفیت بالفعل است.
