چطور بعد از بحران‌هایی مثل جنگ، دارایی‌هایمان را جبران کنیم؟
وقتی زمین می‌لرزد، سیل آسمان و زمین را یکی می‌کند یا جنگ سایه‌اش را بر کشور می‌گستراند، نه تنها زیر پایمان می‌لرزد، بلکه زندگی‌ها و آینده نیز در معرض خطر قرار می‌گیرند. در چنین لحظاتی، پرسش بزرگ این است: وقتی خانه و دارایی‌هایتان نابود می‌شود، چگونه می‌توان دوباره ساخت؟
بحران‌هایی مانند زلزله، سیل و جنگ، می‌توانند در کسری از ثانیه زندگی انسان‌ها را دگرگون کنند و علاوه بر آسیب‌های جانی، خسارات مالی سنگینی بر جای بگذارند. این‌که فردی پس از چنین بحران‌هایی جان سالم به در ببرد اما خانه، خودرو، مدارک بانکی‌اش یا حتی دارایی‌هایش در اثر جنگ از بین برود، سوال مهمی را پیش می‌آورد: آیا راهی برای جبران این خسارات وجود دارد؟
در این گزارش، حسین ظفری، سخنگوی سازمان مدیریت بحران کشور به مسیرهای قانونی، بیمه‌ای و حمایتی برای بازگشت به زندگی پس از فاجعه می‌پردازد و به این پرسش پاسخ می‌دهد.
تجربه‌های تلخ، درس‌هایی روشن برای آینده
وقایع تلخ زلزله‌های بم و کرمانشاه، سیل‌های ویرانگر استان‌های مختلف و حتی جنگ تحمیلی نشان داد که نبود زیرساخت‌های بیمه‌ای قوی و نداشتن برنامه‌ریزی دقیق برای شناسایی و احیای اموال آسیب‌دیده، چه آسیب‌های جبران‌ناپذیری برای مردم به‌دنبال دارد. در آن حوادث، بخش بزرگی از خانه‌ها بیمه نبودند و بازسازی مناطق آسیب‌دیده با کندی و مشکلات متعدد همراه شد. این تجربه‌ها زنگ خطری بود برای تقویت نظام بیمه‌ای و ارتقای آمادگی زیرساخت‌های حمایتی کشور در برابر بحران‌های مشابه، از جمله جنگ.
بیمه؛ سپر اول مقابل خسارات بحران‌ها
ظفری با تاکید بر اهمیت بیمه می‌گوید: «یکی از راه‌های اصلی جبران خسارت، بیمه است. افراد باید خانه‌های خود را بیمه کنند؛ ماشین‌ها به طور معمول بیمه هستند و باید دارایی‌ها نیز تحت پوشش بیمه قرار بگیرند. این تضمین از طریق بیمه به مالکین اطمینان خاطر می‌دهد. قانون‌گذار نیز افزایش ضریب بیمه در سطح جامعه به ویژه در شهرها و برای ساختمان‌ها و خودروها را مطرح کرده است. صندوق بیمه ساختمان شکل گرفته و امکان پرداخت خسارات از این طریق فراهم است. علاوه بر آن، بیمه‌های متنوعی در کشور فعال‌اند که در مقابل حوادث طبیعی و حتی جنگ، حمایت می‌کنند.»
او ادامه می‌دهد: «در مواردی که پوشش بیمه کم است، دولت بخشی از خسارت را تقبل کرده است. این موضوع به شرایط و نوع خسارت بستگی دارد و دولت متناسب با این موارد اقدامات لازم را انجام می‌دهد.»
چگونه خسارت خانه، خودرو و دارایی‌ها در بحران‌ها جبران می‌شود؟
ظفری در پاسخ به این پرسش توضیح می‌دهد: «ساختمان و دارایی‌های داخل آن بیشترین آسیب را در بحران‌هایی مثل زلزله، سیل یا جنگ می‌بینند. برای خودروها نیز مسیر جبران از طریق بیمه‌های شخص ثالث و بدنه مشخص است و پیگیری می‌شود. اما اگر ساختمانی بیمه نشده باشد، صاحب آن با چالش جدی مواجه می‌شود و جبران خسارت از طریق دولت، روندی پیچیده خواهد داشت. بنابراین تاکید می‌کنم که مردم حتماً دارایی‌های خود را بیمه کنند.»
او می‌افزاید: «در مناطقی که وسعت تخریب بالا است یا خسارات گسترده است، به خصوص در مناطق روستایی یا مناطقی که تحت تأثیر جنگ قرار گرفته‌اند، دولت با پرداخت بخشی از خسارت به آسیب‌دیدگان کمک می‌کند.»
حفظ دارایی‌های بانکی و هویتی در روزهای بحرانی
ظفری درباره حساب‌های بانکی می‌گوید: «حساب بانکی قابل بیمه نیست اما تخریب کلی در سطح کشوری اتفاق نمی‌افتد. سرورهای بانکی در چندین شهر مستقرند و اطلاعات محفوظ می‌ماند. مثلاً اگر کارت بانکی کسی در سیل، زلزله یا جنگ از بین برود، حسابش همچنان در سیستم‌های بانکی فعال است و هیچ مشکلی برای دسترسی به پول وجود ندارد. تنها موضوعی که خارج از این بحث است، حملات سایبری است.»
او در پایان تاکید می‌کند: «مدارک هویتی و مالکیتی نیز در بستر سیستم‌های الکترونیکی امن احراز هویت می‌شوند و امکان از بین رفتن کامل آن‌ها وجود ندارد.»
با توجه به شرایط کنونی و تهدیدات ناشی از جنگ، دولت جمهوری اسلامی ایران با اتکا به قدرت و وحدت ملی، نه تنها در برابر تجاوزات رژیم صهیونیستی ایستادگی می‌کند، بلکه با برنامه‌ریزی دقیق، تلاش می‌کند تا خسارات وارده به مردم را به حداقل برساند. پیروز این نبرد، بدون شک ایران خواهد بود، زیرا ما با تکیه بر ایمان، اتحاد و آمادگی، قادر به عبور از هر بحرانی هستیم.
