دوره کامل یاقوت شناسی، از استخراج تا جواهرسازی حرفه‌ای
اگر به دنبال سنگی اصیل، زیبا و ارزشمند هستید که علاوه بر درخشش خیره‌کننده، جایگاه ویژه‌ای در فرهنگ‌ها و تاریخ داشته باشد، یاقوت انتخابی بی‌نظیر است. این جواهر گران‌بها که از خانواده کرندوم محسوب می‌شود، به دلیل سختی بالا و رنگ‌های جذاب، یکی از محبوب‌ترین سنگ‌های قیمتی در سراسر جهان است.
اگر به دنبال سنگی اصیل، زیبا و ارزشمند هستید که علاوه بر درخشش خیره‌کننده، جایگاه ویژه‌ای در فرهنگ‌ها و تاریخ داشته باشد، یاقوت انتخابی بی‌نظیر است. این جواهر گران‌بها که از خانواده کرندوم محسوب می‌شود، به دلیل سختی بالا و رنگ‌های جذاب، یکی از محبوب‌ترین سنگ‌های قیمتی در سراسر جهان است.
جالب است بدانید از دیرباز، یاقوت به‌عنوان نماد قدرت، عشق و حفاظت شناخته شده است. در فرهنگ‌های شرقی، پادشاهان و جنگجویان یاقوت را به‌عنوان محافظ در برابر انرژی‌های منفی و نشانه خوش‌شانسی همراه خود داشتند. در اروپا نیز این سنگ در تاج‌های سلطنتی و جواهرات خاندان‌های اشرافی جایگاه ویژه‌ای داشته است.
درواقع آنچه یاقوت را از دیگر سنگ‌های قیمتی متمایز می‌کند، رنگ منحصربه‌فرد، درخشندگی خاص و دوام بالا است. برخلاف زمرد که شکننده است، یاقوت از مقاوم‌ترین سنگ‌ها به شمار می‌رود. همچنین رنگ قرمز متمایز و جذاب آن، یاقوت را به انتخابی عالی برای افرادی که به زیبایی و اصالت اهمیت می‌دهند، تبدیل کرده است.
در دوره‌های یاقوت شناسی شما می‌توانید با اطمینان یک جواهر خاص برای سرمایه‌گذاری یا استفاده شخصی را تشخیص دهید.
خواص فیزیکی و شیمیایی یاقوت
یاقوت یکی از ارزشمندترین سنگ‌های قیمتی در جهان است که به دلیل ترکیب شیمیایی خاص و ویژگی‌های فیزیکی منحصربه‌فرد، جایگاه ویژه‌ای در صنعت جواهرسازی دارد. ترکیب اصلی این سنگ از خانواده کرندوم (Corundum)، اکسید آلومینیوم هست. از این‌رو رنگ قرمز جذاب یاقوت به دلیل وجود عناصر کروم (Cr) در ساختار آن ایجاد می‌شود.
یکی از ویژگی‌های برجسته یاقوت، سختی بالای آن است. در مقیاس موس که سختی مواد را از 1 تا 10 اندازه‌گیری می‌کند، یاقوت دارای درجه سختی 9 است، یعنی پس از الماس (با سختی 10)، یکی از سخت‌ترین سنگ‌های قیمتی محسوب می‌شود. این ویژگی باعث می‌شود که یاقوت در برابر خراش، ضربه و فرسایش مقاوم باشد و برای استفاده در جواهرات روزمره گزینه‌ای ایده‌آل باشد.
همچنین یاقوت به دلیل داشتن ضریب شکست بالا، نور را به‌خوبی منعکس کرده و درخششی فوق‌العاده دارد. برخی از یاقوت‌ها دارای پدیده ستاره‌ای (Asterism) هستند که به دلیل وجود ناخالصی‌های روتیل، در زیر نور، شکلی شبیه ستاره را نمایش می‌دهند. این ویژگی‌های فیزیکی و شیمیایی، یاقوت را به یکی از مقاوم‌ترین و زیباترین سنگ‌های قیمتی در جهان تبدیل کرده است.
منابع و معادن یاقوت در جهان
یاقوت از معادن مختلفی در سراسر جهان استخراج می‌شود، اما برخی مناطق به دلیل کیفیت و شفافیت بالای یاقوت‌هایشان شهرت بیشتری دارند. مهم‌ترین تولیدکنندگان یاقوت در جهان عبارت‌اند از:
میانمار (برمه): این کشور، بهترین و گران‌ترین یاقوت‌های جهان را تولید می‌کند. یاقوت‌های برمه‌ای به دلیل رنگ قرمز متمایل به خون کبوتر و شفافیت استثنایی‌شان، بسیار ارزشمند هستند.
سریلانکا: سریلانکا یکی از غنی‌ترین منابع یاقوت جهان است و سنگ‌هایی با طیف رنگی متنوع تولید می‌کند.
ماداگاسکار: این کشور در سال‌های اخیر به‌عنوان یکی از تولیدکنندگان مهم یاقوت شناخته شده و سنگ‌هایی با کیفیت بالا از آن استخراج می‌شود.
تایلند: تایلند از مراکز مهم تجارت و فرآوری یاقوت است. اگرچه سنگ‌های تایلندی اغلب رنگ تیره‌تری دارند، اما همچنان ارزش بالایی دارند.
افغانستان: استان بدخشان در افغانستان دارای معادن با قدمت تاریخی است که یاقوت‌های سرخ باکیفیتی را تولید می‌کند.
انواع یاقوت و رنگ‌های مختلف آن
رنگ یاقوت به‌طور مستقیم تحت تأثیر عناصر ناخالصی موجود در ساختار آن است. معروف‌ترین و گران‌قیمت‌ترین نوع یاقوت، یاقوت سرخ (Ruby) است که رنگ آن به دلیل وجود عنصر کروم (Cr) ایجاد می‌شود. در دوره یاقوت شناسی، شما می‌توانید علاوه بر شناخت انواع رنگ‌های یاقوت، روش‌های تشخیص سنگ اصل و تقلبی و نحوه ارزیابی آن را آموزش ببینید.
یاقوت سرخ (Ruby): کمیاب‌ترین و گران‌ترین نوع یاقوت که رنگ آن از قرمز روشن تا قرمز تیره متغیر است. بهترین نمونه‌های آن از معادن میانمار استخراج می‌شوند.
یاقوت صورتی: میزان کروم در این نوع کمتر است و رنگ آن به صورتی مایل می‌شود. در برخی کشورها این نوع را جزو یاقوت کبود (Sapphire) در نظر می‌گیرند.
یاقوت بنفش: حاوی عناصری مانند وانادیوم است که به آن رنگی بنفش یا ارغوانی می‌بخشد.
یاقوت نارنجی: ترکیب کروم و آهن باعث ایجاد رنگ‌های متمایل به نارنجی می‌شود.
یاقوت قهوه‌ای و یاقوت مشکی: این رنگ‌ها کمتر رایج هستند و معمولاً در صنعت جواهرسازی کمتر استفاده می‌شوند.
چگونه یاقوت اصل را از تقلبی تشخیص دهیم؟
متأسفانه نمونه‌های تقلبی یاقوت امروزه در بازار به فراوانی دیده می‌شوند. از این‌رو اگر قصد خرید یک سنگ اصل را دارید، باید با روش‌های تشخیص یاقوت طبیعی از نمونه‌های مصنوعی و بهسازی شده آشنا باشید. در دوره سنگ یاقوت این موارد به‌خوبی آموزش داده می‌شود؛ بنابراین سرمایه شما صرف خرید یک سنگ اصل، مطمئن و ارزشمند خواهد شد.
یاقوت طبیعی دارای درخشش خاص، سختی بالا و شکست نوری منحصربه‌فردی است که آن را از سایر سنگ‌های مشابه متمایز می‌کند. اغلب یاقوت‌های اصل دارای ناخالصی‌های طبیعی مانند حباب‌های ریز، خطوط ابری‌شکل یا الگوهای رشد کریستالی هستند که در نمونه‌های مصنوعی وجود ندارند. برخی از روش‌های تشخیص یاقوت اصل عبارت‌اند از:
آزمایش نور: یاقوت اصل در مقابل نور، طیف نوری یکنواختی دارد، درحالی‌که نمونه‌های تقلبی ممکن است نور را به‌صورت نامتعادل منعکس کنند.
چگالی و وزن: یاقوت طبیعی سنگینی مشخصی دارد و نمونه‌های شیشه‌ای یا سنتتیک معمولاً سبک‌تر هستند.
تست حرارت: یاقوت طبیعی در برابر حرارت بالا مقاوم است و تغییر رنگ نمی‌دهد، درحالی‌که نمونه‌های تقلبی ممکن است در برابر حرارت آسیب ببینند.
تراش یاقوت و کاربرد آن در جواهرسازی
یاقوت به دلیل رنگ خیره‌کننده و سختی بالا، یکی از پرطرفدارترین سنگ‌های قیمتی در صنعت جواهرسازی است. برای اینکه این سنگ ارزشمند بیشترین درخشندگی و زیبایی را داشته باشد، تراش آن نقش بسیار مهمی ایفا می‌کند. تراش مناسب می‌تواند باعث افزایش شفافیت و جلوه‌ی بصری یاقوت شود و ارزش آن را در بازار جواهرات چندین برابر کند.
برش بیضی: یکی از رایج‌ترین برش‌ها برای یاقوت که باعث افزایش درخشندگی آن می‌شود.
برش گرد (برلیان): این تراش بیشترین میزان بازتاب نور را ایجاد می‌کند و مناسب جواهرات لوکس است.
برش کابوشن: نوعی تراش بدون زاویه که سطح یاقوت را گنبدی‌شکل می‌کند و برای سنگ‌هایی با پدیده ستاره‌ای (Asterism) ایده‌آل است.
برش مارکیز و زمردی: این مدل‌ها برای طراحی‌های خاص و جواهرات سفارشی استفاده می‌شوند.
یاقوت در ساخت انواع انگشتر، گردنبند، گوشواره و دستبند به کار می‌رود و اغلب در کنار فلزات گران‌بها مانند طلا و پلاتین جلوه‌ای باشکوه پیدا می‌کند. این سنگ به دلیل دوام بالا، گزینه‌ای عالی برای جواهرات روزمره و حتی حلقه‌های نامزدی است.
آکادمی و لابراتوار گوهرشناسی زرگر جم یکی از برگزارکننده‌های حرفه‌ای دوره‌های یاقوت شناسی است. از این‌رو علاقه‌مندان در عرصه جواهرات، می‌توانند آگاهی‌ها و مهارت‌های لازم را به دست آورند.
