آیا مواضع ضدایرانی مشاور امنیت ملی ترامپ باعث حذف او شد؟

در ادامه این گزارش آمده است: برکناری والتز با انتصاب او به عنوان سفیر ایالات متحده در سازمان ملل کمی تعدیل شد. این جابه‌جایی نرم برای دوستان پرشمارش در خارج از کشور خوشایند خواهد بود، اما او را از کشمکش قدرتی در کاخ سفید که هرگز نفوذ چندانی در آن نداشت، دور می‌کند.

گمانه‌زنی‌های زیادی درباره جانشین دائمی والتز وجود دارد، اما افراد مطلع پیش‌بینی می‌کنند که فرد انتخابی چهره‌ای کم‌سروصدا و اهل جزئیات خواهد بود، نه یک فرد معروف.«مارکو روبیو» وزیر امور خارجه به طور موقت، جایگزین والتز در سمت مشاور امنیت ملی خواهد بود؛ به نظر می‌رسد روبیو اعتماد رئیس‌جمهور را به‌دست آورده چون مطیع بی‌چون‌وچرا ترامپ است و در شش هفته‌ گذشته مهمان دائمی آخر هفته‌ رئیس جمهور بوده است. گمانه‌زنی‌های زیادی درباره جانشین دائمی والتز وجود دارد، اما افراد مطلع پیش‌بینی می‌کنند که فرد انتخابی چهره‌ای کم‌سروصدا و اهل جزئیات خواهد بود، نه یک فرد معروف.

والتز پس از ماجرای «سیگنال‌گیت» در ماه مارس، به نقطه تمرکز انتقادها بدل شد. ترامپ از استفاده‌ والتز از یک پیام‌رسان تجاری برای بحث‌های حساس و از این‌که فهرست گفتگو که برای طراحی حملات در یمن استفاده می‌شد، به طور سهوی شامل سردبیر مجله آتلانتیک شده بود به شدت عصبانی بود. از همان ابتدا هم، والتز منضبط با ترامپی که دولتش را پر از رفقای میلیاردرش کرده ترکیب خوبی به نظر نمی‌رسید.

اما به گفته افراد مطلع، برکناری والتز بخشی از یک جنگ داخلی در دولت ترامپ بود که از روز تحلیف شعله‌ور بوده است؛ جنگی که میان بازهای جنگ‌طلبی مثل والتز که گاهی به آن‌ها «نئومحافظه‌کار» می‌گویند و متحدان معاون رئیس‌جمهور، جی‌دی ونس، که «نومنزوی‌گرا» توصیف می‌شوند، جریان داشته است. البته این برچسب‌ها پیچیدگی‌های پویایی قدرت در تیم ترامپ را ساده‌سازی می‌کنند.

تغییر و تحولات در تیم امنیت ملی کاخ سفید در زمانی بسیار حساس رخ می‌دهد. استیو ویتکاف، فرستاده ویژه و بی‌تجربه ترامپ، در تلاش است تا توافق‌هایی را با روسیه برای پایان دادن به جنگ اوکراین و با ایران برای «مهار برنامه هسته‌ای‌اش» نهایی کند. چندین مقام خارجی از این‌که والتز که چهره‌ای باثبات محسوب می‌شد به همراه معاون ماهرش، «الکس وونگ»، در چنین برهه حساسی کنار می‌رود، سردرگم بودند.

دولت دوم ترامپ با وفاداری عمومی بی‌قیدوشرط به رئیس‌جمهور شناخته می‌شود اما این جبهه‌ به ظاهر متحد، سه گروه متمایز را پنهان می‌کند که برای قدرت رقابت می‌کنند. اولین قربانی برجسته‌ این جنگ درونی، والتز است.

گروه اول، وفاداران واقعی به آن دسته از افرادی گفته می شود که به شعار «اول آمریکا» پایبند هستند و به شدت به آنچه دخالت‌های خارجی مضر و جنگ‌افروزانه می‌دانند، بدبین‌اند؛ دخالت‌هایی که به زعم آن‌ها برای ایالات متحده جنگ و فشار اقتصادی به بار می‌آورد. به‌جز ونس، این گروه حمایت دونالد «ترامپ جونیور» را دارد که نقش مشاور خانوادگی را بازی می‌کند؛ نقشی که در دوره اول ترامپ بر عهده «ایوانکا ترامپ» و «جرد کوشنر» بود. همچنین «لورا لوومر»، چهره تأثیرگذار راست افراطی، به عنوان بازوی این گروه عمل می‌کند.

گروه دوم، جمهوری‌خواهان بین‌الملل‌گر سنتی هستند. والتز عضو برجسته این گروه بود، همراه با روبیو و «جان راتکلیف» رئیس سیا. این جناح عنوان‌های بزرگی دارند، اما نزد ترامپ نفوذ محدودتری دارند.

گروه سوم را، که احتمالاً مهم‌ترین است، می‌توان «الیگارش‌ها» دانست؛ میلیاردرهایی که ترامپ به آن‌ها نزدیک‌تر است و بیش از همه به آن‌ها اعتماد دارد. ویتکاف، که اغلب به عنوان قدیمی‌ترین دوست ترامپ شناخته می‌شود، در رأس این فهرست است. دیگران «استیو بسنت» وزیر خزانه‌داری و «هاوارد لاتنیک» وزیر بازرگانی هستند.

این سه‌ گروه گاهی پایدار بوده، اما در دو رویداد اخیر، تنش میان گروه‌ها و شکاف‌های ایدئولوژیک دولت آشکار شد.

اول، حمله‌ یک گزارش خبری در روزنامه نیویورک پست در روز چهارشنبه بود با تیتر: «استیو ویتکاف نباید مذاکرات با ایران و روسیه را رهبری کند.» مقاله نقل‌قولی از یک دستیار پیشین ترامپ داشت که ویتکاف را «آدمی خوب، اما یک احمق تمام‌عیار» خوانده بود.

این مقاله واکنش سریعی را به همراه داشت. «چارلی کرک»، چهره رسانه‌ای جنبش «عظمت را به آمریکا بازگردانیم» یا «مگا» که اغلب با ترامپ جونیور دیده می‌شود، چهارشنبه‌شب در شبکه ایکس نوشت: «بنیاد دفاع از دموکراسی‌ها، عملیات ضد ویتکاف را هدایت می‌کند. آن‌ها آشکارا خواستار تضعیف افراد داخل دولت ترامپ و جلوگیری از توافق با ایران هستند. نیروهای ضد ویتکاف، ضد مگا هستند.»

لوومر هم پس از کمک به متقاعد کردن ترامپ برای اخراج دست‌کم هفت نفر از کارکنان شورای امنیت ملی در ماه گذشته، همچنان او را علیه والتز تحریک می‌کند. اندکی پس از انتشار خبر برکناری والتز، لوومر در شبکه ایکس تنها کلمه‌ی «پوست سر» اصطلاحی برای شکار یا حذف یک دشمن را پست کرد.

نشانه دوم از این آشفتگی داخلی، اخراج سه دستیار ارشد وزیر دفاع، «پیت هگست»، در ماه گذشته بود. مفسران دلایل مختلفی را مطرح کرده‌اند؛ از سبک مدیریتی آشفته هگست گرفته تا نگرانی از درز اطلاعات به رسانه‌ها. اما چندین فرد مطلع اعلام کرده‌اند که برخی از این دستیاران اخراج‌شده دیدگاه‌هایی مشابه بدبینی ونس به استفاده بیش از حد از قدرت نظامی آمریکا و درگیری‌های خارجی غیرضروری داشتند. جایگاه خود هگست در این سه‌ضلعی نامشخص است؛ او از نظر نظامی باز است، اما در عین حال منتقد سیاست‌های عدالت نژادی به سبک مگا است.

این آشفتگی داخلی در زمانی خطرناک رخ می‌دهد که دولت ترامپ در تلاش است بدون به خطر انداختن متحدان نزدیک خود در اسرائیل، اوکراین و اروپا، توافق‌های صلح را با ایران و روسیه به سرانجام برساند. والتز، همانند روبیو جانشین موقت او، لنگری به دنیای سنتی سیاست خارجی جمهوری‌خواهان بود.

اما تنها قطب ثابت این دولت، خود ترامپ است. این هفته، او مواضعش در قبال روسیه را سخت‌تر کرده، توافق امنیتی با اوکراین امضا کرده و به سمت توافق هسته‌ای با ایران پیش می‌رود.