چهرۀ مخفی «شیطان» در یک نقاشی 200 ساله کشف شد! + عکس

در گوشه‌ای از این نقاشی، درست در میان سایه‌ها، چهره‌ای وجود داشت که در طول بیش از 200 سال در زیر لایه‌های غبار و روغن پنهان شده بود.

هالووین ممکن است تمام شده باشد، اما یک شیطان همچنان در خانۀ هنر پِت‌وُرث در غرب شهرستان ساسکس انگلستان در کمین است! کارشناسان این موزه اخیراً در حالیکه مشغول احیا و ترمیم یک نقاشی قرن هیجدهمی اثر جاشوآ رینولدز بودند، در میان سایه‌های تاریک این نقاشی، چهرۀ یک شیطان بدطینت را کشف کردند.

این اثر صحنه‌ای از نمایشنامۀ «هنری ششم» اثر شکسپیر را نشان می‌دهد که در آن پادشاه شاهد مرگ عموی بزرگش، کاردینال بوفورت، بر اثر بیماری است. هنری در این صحنه اینگونه دعا می‌کند: «شیطان خبیث مداخله‌گر را دور کن/ که روح این بدبخت را محاصره می‌کند/ و این ناامیدی سیاه را از سینه‌اش بزدای!»

ارشناسان حالا با تمیزکاری تابلو و آشکار شدن جزئیات آن دریافته‌اند که رینولدز ترجیح داده است که این «شیطان» را به معنای واقعی کلمه و به شکل چهره‌ای هولناک درست بالای بالش مردِ در حال مرگ به تصویر بکشد. این انتخاب هنری در آن زمان با مخالفت‌های گسترده‌ای مواجه شده بود. برای مثال یکی از منتقدان آن را «بیش از حد مضحک و کودکانه» خوانده بود.

همانطور که جان چو، متصدی ارشد نقاشی و مجسمه‌سازی در مرکز میراث فرهنگی می‌گوید، زمانی که این نقاشی برای اولین بار در سال 1789 در گالری شکسپیر به نمایش درآمد، بیش از هر اثر دیگری در این نمایشگاه بحث‌برانگیز بود. رینولدز با دادن شکل فیزیکی و هیولایی به کلام استعاری شکسپیر، برخلاف قراردادهای هنری آن زمان عمل کرده بود.

چو می‌افزاید: «در حالی که در ادبیات مطرح کردن شیطان به عنوان چیزی در ذهن یک فرد قابل قبول تلقی می‌شد، گنجاندن آن به صورت بصری در یک نقاشی، شکلی بیش از حد فیزیکی به آن بخشیده بود. حتی افرادی بودند که می‌گفتند این چهره باید از نقاشی حذف شود، اگرچه سوابق تاریخی نشان می‌دهد که رینولدز در برابر چنین تلاش‌هایی برای تغییر دادن نقاشی مقاومت می‌کرد».

با اینحال اگرچه این شیطان در چاپ‌های اولیه نقاشی ظاهر شد، اما چاپ دوم که پس از مرگ هنرمند صورت گرفت، نشانه‌هایی از تلاش برای محو کردن این چهره را در خود داشت.

با گذشت زمان، این چهره نه تنها از پرینت‌های نقاشی بلکه حتی از نسخه اصلی نیز ناپدید شد. به گفته یکی از محققان تاریخ هنر، «این شکل به معنای واقعی کلمه در میان سایه‌ها ناپدید شد، و به نظر می‌رسد تلاش‌های قبلی برای مرمت و احیاء نقاشی آن را کاملاً نادیده گرفته بودند و حتی باعث محوتر شدن آن شده بودند».

همان‌طور که بکا هلن، از مسئولان ارشد میراث فرهنگی در بیانیه‌ای می‌گوید، بازسازی چنین نقاشی‌ای مستلزم کوششی بسیار دقیق و ظریف بود. «این یک نقاشی بزرگ است و ما می‌خواستیم اطمینان حاصل کنیم که همچنان همان چیزی را که رینولدز در ابتدا نقاشی کرده بود نشان می‌دهد؛ به همین خاطر بود که با کنار زدن لاک‌ها و لایه‌هایی که مرمت‌گران قبلی روی نقاشی زده بودند، تصویر شیطان را دوباره در معرض دید قرار دادیم».

اکنون، بازدیدکنندگان پت‌ورث می‌توانند این اثر را دقیقا همانطور که رینولدز آن را خلق کرده است ببینند.

امیلی نایت، متصدی خانۀ هنر پت‌ورث می‌گوید: «بازدیدکنندگان عادی که برای دیدن آن می‌آمدند، هرگز نمی‌دانستند که چنین چیزی در گوشه‌ای از نقاشی وجود دارد. نقاشی حالا کاملاً دگرگون شده است، نه تنها با پیدا شدن چهرۀ شیطان، بلکه با آشکار شدن تعادل و توازن کلی نقاشی».