شناسایی مقصد بعدی ماشین جنگی پوتین!

همزمان با وقوع کودتا در نیجر، بسیاری از ناظران هشدار داده اند که تحولات اخیر در منطقه ساحل، می تواند بستر را برای افزایش نفوذ روس ها در قاره سیاه که حالا به کانون تازه قدرت تبدیل شده، هموار کند.
در شرایطی که جنگ از باخموت تا خرسون در جریان است، پوتین استراتژی تازه ای را با هدف تضعیف جناح جنوبی سازمان پیمان آتلانتیک شمالی در آفریقا تعریف کرده است.

مانور روس ها در کانون تازه قدرت
رئیس جمهوری روسیه در نشستی که اواخر جولای در سن پترزبورگ با رهبران آفریقایی داشت، خطاب به آنها گفت که قاره سیاه به کانون جدید قدرت تبدیل شده است. همزمان با سخنرانی پوتین، در نیجر کودتا شد، و بدین طریق ایالات متحده آخرین متحد امنیتی اش در منطقه ساحل را به نوعی از دست داد؛ بازیگری که میزبان هزار و صد سرباز آمریکایی است. سال 2021، با وقوع کودتا در مالی، بازیگری که در همسایگی نیجر قرار دارد، زمینه برای حضور روس ها در این کشور هموار شد، از همین رو بعد از وقوع کودتا در نیجر، بسیاری پرسیدند، آیا تحولات اخیر در این کشور آفریقایی برای مسکو فرصت ساز خواهد بود یا نه؟

شواهد نشان می دهد اگر پوتین فرمان ژئوپلیتیکی را در دستان خود به درستی نگاه دارد و هدایت کند، فرضیه افزایش حضور روس ها در قاره آفریقا محقق خواهد شد.آنگونه کهوال استریت ژورنال نوشته، در حال حاضر حداقل هزار مزدور روسی در مالی، هزار و 200 مزدور در لیبی و هزار مزدور در جمهوری آفریقای مرکزی فعالیت می کنند. کرملین همچنین پروژه های اقتصادی و سیاسی اش را در بورکینافاسو، الجزایر، سودان، موزامبیک، زیمبابوه و اریتره کلید زده و گسترش داده است. در چنین شرایطی اگر غرب منفعل بماند، کرملین به راحتی قادر خواهد بود تا قاره سیاه را از آن خود کند.

نیروی اصلی روسیه فعال در آفریقا گروه واگنر است، گروهی شبه نظامی به رهبری یوگنی پریگوژین. واگنر، علیرغم شورش کوتاه مدت اش علیه نیروهای روس یکی از بااهمیت ترین بخش های ماشین جنگ جهانی مسکو محسوب می شود. شواهد نشان می دهد که پوتین به واسطه توافق با پریگوژین جهت تمرکز بر آفریقا تا حدودی توانسته به جنگ قدرت حاکم بر کرملین پایان دهد. رمز موفقیت پریگوژین خدماتی است که به رهبران آفریقا ارائه می دهد. واگنر امنیت رژیم، مدیریت رسانه ها و کمپین های اطلاعات نادرست را تامین می کند. فاوستین-آرچنج توادرا، رئیس جمهوری آفریقای مرکزی، ماه ژوئن، هنگام صحبت در باب رابطه اش با این گروه به مانور واگنر در این کشور اذعان کرد.

ماحصل انفعال غرب
وقتی غرب به تماس کشورهای آفریقایی برای کمک پاسخ نمی دهد، واگنر از فرصت به نفع خود استفاده می کند. سال 2015، باراک اوباما، رئیس جمهوری وقت امریکا با پیش‌بینی اینکه پوتین در باتلاق گیر خواهد کرد، درخواست‌ها برای مقابله با مداخله روسیه در سوریه را رد کرد. حضور روس ها در سوریه توازن قدرت را برخلاف خواست غرب تغییر داد.از طرفی دیگر ورود نیروهای روس، ترکیه و اسرائیل را وادار کرد تا مواضع دفاعی شان را افزایش دهند. این گزاره توضیح می دهد که چرا اسرائیل در برابر خواست غرب جهت تجهیز اوکراین مقاومت می کند.علاوه بر این، حضور روسیه در سوریه موجب شد تا روابط مسکو و تهران نیز نزدیک تر شود تا جایی که دو بازیگر در حوزه نظامی همکاری نزدیکی با یکدیگر دارند.

به ادعای وال استریت ژورنال، پایگاه های روسیه در سوریه پس از آن به عنوان سکویی برای مانور پوتین در لیبی عمل کردند و حالا به سان مرکز لجستیک برای عملیات در سودان فعالیت دارند. به واسطه روابط گرم روسیه با هر دو طرف در جنگ داخلی سودان، واگنر یک طرح قاچاق سودآور برای استخراج طلا از العبیدیه و انتقال آن به پایگاه هوایی روسیه در حمیمیم در سوریه ایجاد کرده است.طبیعتا حضور نیروهای روس در لیبی و سودان تجربه های بسیاری را در اختیار پوتین قرار داده است.

اگرچه نیروهای روسیه با ارتش آمریکا قابل مقایسه نیستند، اما از نظامیان دیگر کشورها قدرت بیشتری دارند. از همین رو انفعال واشنگتن در ارتباط با استقرار تعداد اندکی از نظامیان روس، می تواند توازن قوا در منطقه را تغییر دهد. پس آنچه از منظر ناظران خطرناک است، توسل روسیه به تاکتیک هایی است که در سوریه بدان ها متوسل شده بود. نفوذ مسکو در قاره سیاه طبیعتا کنترل جریان انرژی، مهاجران آفریقایی و مواد معدنی را تحت تاثیر قرار داده بود و از این منظر برای اروپا با اهمیت بود. علاوه بر این، حضور واگنر مانع از عملیات ضد تروریستی علیه اعضای ناتو در مالی و جاهای دیگر شد.

به باور تحلیگران در شرایط کنونی وزارت امور خارجه ایالات متحده باید واگنر را به عنوان یک سازمان تروریستی خارجی معرفی کرده و توانایی ها و برنامه های منطقه ای اش را بازتعریف کند. آمریکا تسلیحات پیشرفته و اقتصادی قدرتمند دارد، اما علیرغم این نقاط قوت، ده‌ها سیاست نظامی از هم گسیخته را اجرایی می کند. ایالات متحده و شرکای این کشور در ناتو باید چنین اهدافی را هماهنگ کرده و انسجام راهبردی ایجاد نماید تا ائتلاف غربی در این قاره حضور موفقی داشته باشد. سربازان روس خونین و کبود شده اند، اما کتک نمی خورند. پس باید قبل از اینکه دیر شود، اهمیت آفریقا برای ناتو را بشناسیم.