اسم قدیمی غذاها در ایران چه بوده است؟

به گزارش سایت طلا، بیشتر ما خاطرات خوشمزه‌ای از سفره‌های مادربزرگ‌هایمان داریم؛ مثلا می‌گوییم «آبگوشتی که مامان‌بزرگ بار می‌ذاشت رو هیچکی دیگه تو فامیل نمی‌تونه اونطوری درست کنه» و یا «یادش به‌خیر همه فامیل آخر هفته‌ها دور سفره جمع می‌شدیم و از دستپخت مامان‌بزرگ و غذاهای فوق‌العاده‌اش کِیف می‌کردیم».

این یعنی در خاطرات همه ما غذا نقش پررنگی دارد. عطر و بوهایی که در ذهنمان می‌پیچد و به حال و هوای ما جان می‌دهد. هنوز هم همین است. وقتی دور هم جمع می‌شویم نشستن دور سفره‌ یا میزغذاخوری برایمان تفریح است. گاهی یادآوری همین غذاها ما را به سال‌های دورتری می‌برند. اگر طعم تازه و ناشناخته‌ای را حتی در یک سفر و مکانی که محل زندگی ما نیست امتحان کرده باشیم و خوشمان آمده باشد حتما گاهی هوس‌ خوردنش را خواهیم داشت.

این روزها تنوع غذایی با وجود فضاهای مجازی و انواع و اقسام آموزش‌های آشپزی مختلف که به‌راحتی در دسترس است، فراوان است. با این همه همیشه چند غذا پای ثابت و پرطرفدار سفره‌ ایرانی‌هاست که نسل به نسل به ما منتقل شده است. پس طبیعی است که در این میان بسیاری از غذاهایی که به تازگی به لیست غذاهای ما پیوسته‌اند و تعدادشان هم بسیار زیاد است به مروز زمان هم حذف شوند.

لیست کهن غذاهایی که نامشان تغییر کرده

مُقل‌با: آشی است که از گوشت و پیه گوسفند و کوفته و کله‌پاچه حیوانات و لوبیا و لبو و پیاز و شلغم و زردک و کلم درست می‌شد و اهل شکم به این آش که مزه کله پاچه می‌داد علاقه فراوان داشتند؛

مُخلا: بادمجان سرخ شده که با گوشت می‌کوبیدند و به آن آب لیمو می‌زدند؛

سُختو: کله‌پاچه و شکمبه که مملو از برنج، زعفران، پیاز، لپه، ادویه، گوشت، جگر و پیه بود؛

النمک زی: حلوایی که اصلش از عسل باشد و آرد شسته و روغن گوسفند و مغز پسته و بادام و قند و مشک و گلاب بر آن بپاشند؛

چنگال: نانی که در روغن خرد بشکنند و بمالند و قدری شیرینی زنند؛

آچار که انواع ترشی‌هاست؛

اشکنبه که با شکم حیوانات پخت می‌شد؛

انگشت عروسان: حلوایی به شکل انگشت می‌سازند و نوک آن را سرخ می‌کنند؛

بشنزه: چنگالی که با ارده و خرما و نان گرم سازند؛

تابه بریان: گوشتی که در میان تاوه پزند تا با سرکه و سیر و بادمجان کباب شود؛

بُکَران که ته‌دیگ است؛

قطاب، پالوده، جوزاغند یا جوزقند، آب دندان، کاچی، بورانی بادنجان، حلوا، نی شکر، دوشاب، کاک، فرنی، یخنی، هریسه، قلیه برنج، سنگ‌ریزه یا همان کوفته‌ریزه، صابونی و کلاش‌کن که نوعی حلواست، مشکوفی و نرگسی برخی از این غذاها هستند که در دیوان اشعار ابواسحاق آمده و جزو غذاهای ایرانی در قرن هشتم و نهم محسوب می‌شده است.

پی‌نوشت: برای مطالعه دیوان اشعار ابواسحاق اطعمه و آشنایی بیشتر با این شاعر به کتاب وصف طعام؛ دیوان اطعمه مولانا ابو اسحاق حلاج شیرازی مراجعه کنید.