پیامدهای تب دلار بر اقتصاد ایران

دکتر حسن روحانی اظهار کرد: افزایش نرخ ارز در اقتصاد ایران مانند شمشمیر دولبه ای است که در کنار آثار منفی، در افزایش صادرات و درآمدهای صادراتی کشور و به ویژه صادرات غیر نفتی موثر خواهد بود.

درعین حال که رییس جمهوری در واکنش به برخی اظهارات مبنی بر اینکه دولت برای جبران کسری بودجه نرخ ارز را افزایش می دهد ، گفت: دولت کسر بودجه ای نداشته که بخواهد جبران کند بنابراین درآمدهای ارزی دولت بیش از هزینه ها بوده از این رو نیاز به این کار نبوده است .
وی تاکید کرد: اگر افزایش نرخ ارز در جهت تک نرخی یا یکسان سازی باشد به طور قطع در بلند مدت اثرات مثبتی در اقتصاد کشور خواهد داشت.
مهم ترین آثار منفی افزایش نرخ ارز را می توان در افزایش نرخ تورم و کاهش تولید دید که تهدیدی برای نرخ رشد اقتصادی محسوب می شود اما عامل مخرب تر از رشد نرخ ارز در اقتصاد، نوسانات پی در پی قیمت است که به بی ثباتی اقتصادی دامن می زند

**ارز گران، قاچاق کالا را کاهش می دهد
«هادی حق شناس»، کارشناس اقتصادی و «ناصر موسوی» عضو کمیسیون اقتصادی مجلس در گفت وگو با گروه تحلیل ، تفسیر و پژوهش های خبری ایرنا دیدگاه های خود را در باره وضعیت اخیر نرخ ارز بیان کردند .
حق شناس می گوید: شاید بتوان گفت مهم ترین اثر مثبت افزایش قیمت ارز این است که ارزش صادرات غیرنفتی در کوتاه مدت افزایش پیدا می کند و از سوی دیگر قاچاق کالا و همچنین واردات کالا تحت کنترل در خواهد آمد. قاچاق کالا کاهش می یابد چرا که واردات کالا گران تر می شود از این رو قاچاق توجیه اقتصادی خود را از دست می دهد.
همچنین ، موسوی درباره آثار مثبت افزایش نرخ ارز بر اقتصاد اظهار داشت : افزایش نرخ ارز در اقتصاد ایران مانند شمشمیر دولبه ای است که در کنار آثار منفی، می تواند در افزایش صادرات و درآمدهای صادراتی کشور و به ویژه صادرات غیر نفتی موثر باشد.
وی تاکید کرد: اگر افزایش نرخ ارز در جهت تک نرخی یا یکسان سازی نرخ آن باشد به طور قطع در بلند مدت اثرات مثبتی در اقتصاد کشور خواهد داشت.

**تهدید ارز گران برای تولید، تورم و نرخ رشد اقتصادی
گفته کارشناسان آثار منفی افزایش نرخ ارز از مهم تر از آن نوسانات قیمت دلار در اقتصاد بیشتر است. حق شناس می گوید : افزایش نرخ ارز بر روی تورم اثر منفی خواهد گذاشت و به دنبال آن در بلند مدت آثار منفی آن به بخش تولید سرایت می کند چرا که بخشی از واردات به کالاهای واسطه ای مربوط بوده که پس از ورود به کشور به کالای نهایی تبدیل می شود.
وی افزود: وقتی نرخ ارز افزایش یابد، واردات هم گران می شود بنابراین بر روی قیمت کالاهایی که مواد اولیه آنها وارداتی است تاثیر می گذارد و در نهایت منجر به افزایش نرخ تورم خواهد شد.
این کارشناس اقتصادی ادامه داد: تنها زمانی تضعیف پول ملی با افزایش نرخ دلار مفید است که کالایی برای صادرات وجود داشته باشد و بنابراین اگر تولید و صادرات قوی نداشته باشیم این شرایط به نفع اقتصاد کشور نخواهد بود.
حق شناس با بیان اینکه شاخص نرخ ارز به شدت بر روی سایر شاخص های اقتصادی اثرگذار است، گفت: مهم ترین شاخصی که از نرخ تورم تاثیر می پذیرد، سرمایه گذاری است که با افزایش نرخ ارز نرخ سرمایه گذاری هم افزایش می یابد.
وی ادامه داد: نوسانات نرخ ارز بدترین علامت برای سرمایه گذاری است چرا که با نوسانات نرخ ارز، بی ثباتی ایجاد می شود و در نهایت منجر به کاهش نرخ سرمایه گذاری خواهد شد. این مجموعه عوامل در میان مدت اثر منفی بر روی نرخ رشد اقتصادی خواهند گذاشت از این رو در میان مدت تغییرات نرخ ارز اثرات مطلوبی بر محیط اقتصاد کلان کشور نخواهد داشت.
همچنین عضو کمیسیون اقتصادی مجلس با بیان اینکه افزایش نرخ ارز باعث بالا رفتن نرخ تورم می شود، گفت: مهم ترین پیامد منفی افزایش نرخ ارز، افزایش فشار اقتصادی بر روی مردم است چرا که بالارفتن تورم اولین اثر آن خواهد بود .
موسوی با اشاره به تاثیر گرانی ارز بر روی بنگاه ها و واحدهای تولیدی، اظهار داشت :
در حال حاضر مهم ترین مشکل کشورمان مسئله بیکاری و ناشی از شرایط نامساعد در فضای کسب و کار است حال اینکه این نوسانات نرخ ارز منجر به تعویق سرمایه گذاری در این بخش ها خواهد شد .
وی ادامه داد: به عبارتی فعالان اقتصادی ترجیح می دهند به جای اینکه در شرایط بی ثباتی نرخ ارز وارد فعالیت های مولد و با بازگشت سرمایه بلند مدت شوند، سرمایه خود را به سمت فعالیت های واسطه ای هدایت کنند.

**نوسان نرخ ارز خطرناک تر از افزایش قیمت است
همانطور که گفته شد، اثرات منفی افزایش قیمت ارز به ویژه دلار بر اقتصاد ایران بیشتر از اثر مثبت آن است اما موضوعی که از افزایش قیمت ها مخرب تر محسوب می شود، نوسانات قیمتی در بازار است که باعث پیش بینی ناپذیر شدن فضای اقتصادی کشور خواهد شد. در روند افزایش قیمت ارز تنها عاملی که می تواند باعث عاقبت به خیری این هیاهوی افزایش نرخ دلار شود، واقعی شدن قیمت آن است.
طبق گفته کارشناسان زمانی که به هر دلیلی نرخ تورم از نرخ کشورهایی که ایران با آنها مبادلات تجاری دلار دارد بیشتر یا کمتر باشد باید پیش بینی تغییرات قیمت ارز را داشته باشیم.
از این رو شاید دولت ها بتوانند تا مقطعی به صورت دستوری یا با تزریق دلار به بازار از افزایش تغییرات قیمتی آن جلوگیری کنند اما با هر شوک بیرونی یا داخلی بلافاصله جبران نرخ تورم انباشته را می توان در نرخ ارز مشاهد کرد.
حال اینکه مهم ترین راهکار برای داشتن عایق ضد نوسانات قیمتی در اقتصاد کشور حرکت به سمت واقعی شدن نرخ دلار است .