تقه زدن خودرو، پدیده‌ای است که بسیاری از رانندگان آن را تجربه کرده‌اند؛ اما آیا همیشه دلیل و راه‌حل مشخصی برای آن وجود دارد؟
اگر می‌خواهید بدانید چه عواملی باعث این صداها می‌شوند و چطور می‌توان آن‌ها را تشخیص داد و رفع کرد، خواندن این مطلب برای شما ضروری است. با بررسی دقیق دلایل فنی و ارائه راهکارهای عملی، در ادامه پاسخ بسیاری از سوال‌های ذهنی‌تان را خواهید یافت.
1- عملکرد ناهماهنگ موتور؛ شروعی برای تقه زدن خودرو
یکی از شایع‌ترین دلایل تقه زدن خودرو، ناهماهنگی در عملکرد موتور است. وقتی یکی از اجزای اصلی مانند شمع‌ها، وایرها یا انژکتورها دچار نقص می‌شود، احتراق درون سیلندر به‌درستی انجام نمی‌گیرد. نتیجه چیست؟ موتور ضربه می‌زند، ماشین تکان‌های ناگهانی دارد و راننده تقه را حس می‌کند.
اگر خودروی شما هنگام حرکت یا در زمان استارت زدن دچار لرزش و صدای غیرعادی می‌شود، بهتر است موارد زیر بررسی شوند:
شمع‌های فرسوده یا معیوب
کویل ضعیف یا خراب
کثیفی انژکتورها
فیلتر هوای گرفته
برای مثال، فرض کنید خودرو هنگام شتاب‌گیری دچار تقه می‌شود. این موضوع می‌تواند نشانه‌ای از احتراق ناقص در یکی از سیلندرها باشد.
2- مشکلات سیستم انتقال قدرت؛ دلیلی پنهان برای تقه زدن خودرو
سیستم انتقال قدرت که شامل گیربکس، پلوس، دیفرانسیل و میل‌گاردان می‌شود، نقش انتقال انرژی موتور به چرخ‌ها را بر عهده دارد. نقص در هر کدام از این اجزاها می‌تواند باعث ایجاد صدای تقه یا لرزش ناگهانی شود.
قبل از ارائه راهکار، این علائم را بررسی کنید:
تقه هنگام تعویض دنده، به‌ویژه از دنده ۱ به ۲ یا هنگام معکوس
صدای ضربه هنگام گاز دادن یا رها کردن پدال گاز
لرزش شدید هنگام شروع به حرکت
در این موارد، دلایل ممکن عبارت‌اند از:
شل بودن یا شکستگی دسته‌موتور و دسته‌گیربکس
فرسودگی پلوس‌ها، به‌ویژه مفصل‌های سرپلوس
خرابی بلبرینگ‌های دیفرانسیل
وجود خلاصی بیش‌ازحد در گیربکس دستی یا اتومات
اگر هنگام عبور از دست‌انداز یا پیچیدن نیز صدای تقه شنیده می‌شود، احتمال دارد مشکل از قسمت تعلیق یا جلوبندی باشد که در ادامه به آن نیز خواهیم پرداخت.
3-سیستم تعلیق و جلوبندی؛ نقش کلیدی در آرامش خودرو
گاهی اوقات تقه زدن خودرو ارتباطی با موتور یا گیربکس ندارد، بلکه از سیستم تعلیق نشأت می‌گیرد. این بخش شامل کمک‌فنرها، بوش‌ها، سیبک‌ها و طبق‌هاست و وظیفه جذب ضربات مسیر را دارد.
در صورتی که:
هنگام عبور از ناهمواری‌ها یا سرعت‌گیرها صدای تقه شنیده می‌شود
فرمان سفت یا شُل شده
خودرو در سرعت بالا ناپایدار است
ممکن است با یکی از این مشکلات روبه‌رو باشید:
فرسودگی بوش‌های طبق یا رام موتور
شل شدن اتصالات کمک‌فنر یا خرابی آن‌ها
لقی در سیبک فرمان یا سگ‌دست
خرابی توپی چرخ
بررسی دوره‌ای سیستم تعلیق، مخصوصاً پس از پیمودن مسیرهای ناهموار، می‌تواند از بسیاری از آسیب‌ها و هزینه‌ها جلوگیری کند.
4-گیربکس اتومات؛ حساس، پیچیده و پر از جزئیات
اگر خودروی شما گیربکس اتومات دارد و در زمان تغییر دنده، تقه یا ضربه حس می‌کنید، بررسی سیستم هیدرولیکی و سنسورهای گیربکس ضروری است. در خودروهای اتومات، ناهماهنگی میان فشار روغن، فرمان ECU و اجزای مکانیکی، یکی از دلایل اصلی ضربه و صدای ناهنجار است.
در چنین شرایطی، این عوامل قابل بررسی هستند:
کمبود یا کهنگی روغن گیربکس
خرابی شیر برقی‌های داخل گیربکس
تنظیم نبودن دریچه گاز (Throttle Body)
بروزرسانی‌نشدن نرم‌افزار ECU گیربکس
برای مثال، در بسیاری از خودروهای ساخت آسیای شرقی، تنها تعویض روغن و ریست نرم‌افزاری می‌تواند مشکل تقه زدن خودرو را برطرف کند.
5-مشکلات نرم‌افزاری؛ نقش پنهان ECU
در خودروهای انژکتوری، بسیاری از فرمان‌ها و زمان‌بندی‌ها توسط ECU انجام می‌شود. اختلال در این بخش می‌تواند موجب ناهماهنگی در پاشش سوخت، جرقه‌زنی یا تعویض دنده‌ها شود. اگر همه موارد مکانیکی بررسی شده و مشکلی پیدا نشده، نوبت به ECU و سنسورهای آن می‌رسد.
در این شرایط، پیشنهاد می‌شود:
عیب‌یابی کامل با دستگاه دیاگ انجام شود
سنسورهایی مثل مپ، اکسیژن و دریچه گاز بررسی شوند
در صورت نیاز، بروز رسانی نرم‌افزار انجام شود
گاهی تنها یک اتصال ضعیف در سیم‌کشی می‌تواند علت تقه زدن باشد. بنابراین، نباید بخش الکترونیکی خودرو را دست‌کم گرفت.
راهکارهای پیشگیرانه و نگهداری درست
بهترین روش برای جلوگیری از تقه زدن خودرو، نگهداری صحیح و سرویس منظم آن است. این نکات ساده اما مؤثر می‌توانند از بروز بسیاری از مشکلات جلوگیری کنند:
تعویض منظم فیلتر هوا و شمع‌ها
بررسی روغن گیربکس هر ۴۰,۰۰۰ کیلومتر
بازدید دوره‌ای از سیستم تعلیق و سیستم جلوبندی
تنظیم موتور و دیاگ در هر سرویس بزرگ
همچنین رانندگی صحیح نیز اهمیت زیادی دارد. فشار ناگهانی بر پدال گاز، عبور تند از دست‌اندازها و رها کردن سریع کلاچ، همگی در بلندمدت به اجزای خودرو آسیب می‌زنند.
تقه زدن خودرو یک هشدار است
اگر به‌موقع به تقه زدن خودرو توجه شود، می‌توانید از بروز خرابی‌های سنگین و پرهزینه جلوگیری کنید. این تقه‌ها ممکن است از سمت موتور، جعبه دنده، گیربکس، سیستم تعلیق یا حتی سامانه‌های الکترونیکی باشند. با شناخت دقیق علائم، بررسی تدریجی عوامل و بهره‌گیری از تعمیرکاران حرفه‌ای می‌توان در زمان مناسب اقدام کرد و عمر مفید خودرو را افزایش داد.
متای توضیحات : علت تقه زدن خودرو چیست و چگونه آن را رفع کنیم؟ بررسی جامع دلایل فنی از موتور و گیربکس تا سیستم تعلیق و راهکارهای عملی برای تشخیص و رفع این مشکل رایج در خودروها.