Lapis Lazuli ( لاجورد)

نام این سنگ از کلمه لاتین به معنی «سنگ آبی» گرفته شده است. قرن ها است که از این سنگ در جواهرات و همچنین زمینه های دیگر استفاده می شود. حتی مصریان باستان این سنگ را به صورت پودر درآورده و برای مواد آرایشی و نقاشان نیز برای ایجاد رنگ آبی در نقاشی های خود از آن استفاده می کردند. در قرون وسطی نیز برای تولید رنگ موزاییک و ساخت کلیسا استفاده می شد.
بدخشان استانی در کشور افغانستان که منطقه ای دورافتاده و صعب العبور با کوههایی به ارتفاع حدوداً 5 کیلومتر، منطقه ای است که منابع لاجورد (Lapis Lazuli) با کیفیت عالی در آن یافت می شود.
لاجوردی سنگی است که از چند کانی دیگر همچون Lazulite، Calcite و Pyrite تشکیل شده و در برخی موارد حاوی کانی های دیگری همچون Diopside، Amphibole نیز می باشد.
این سنگ نیمه کدر تا کدر بوده و دارای سختی متوسط بین 5 تا 6 می باشد. جلای آن شیشه ای یا موم گونه است.
بهترین رنگ آن آبی مایل به بنفش با هاله متوسط تا تاریک و با غلظت رنگ زیاد است. در نوع مرغوب آن کریستال های Calcite قابل مشاهده نبوده و ممکن است حاوی نقاط طلایی رنگ Pyrite باشد. لاجورد های کم ارزش دارای جلای مات بوده و متمایل به سبز هستند و کریستال های سفید Calcite در آن مشاهده می شوند.
اگر چه بهترین رنگ آن آبی پر رنگ است ولی براساس میزان کانی های دیگر موجود در آن و نسبت آنها می تواند به رنگ های آبی مایل به بنفش، آبی کم رنگ و یا آبی مایل به سبز نیز دیده شود. به عنوان مثال کانی Lazulite باعث ایجاد رنگ آبی روشن و کانی Afghanite باعث ایجاد رنگ آبی کم رنگ در این سنگ می شود.

درجه بندی لاجورد
نوع گرانبها این سنگ در بازار های جهانی عبارتند از:
1) Persian یا Afghan: دارای رنگ آبی مایل به بنفش بوده دارای هاله متوسط تا زیاد و حاوی مقدار کمی Pyrite و فاقد Calcite می باشد.

2) Russian یا Siberian: دارای درجات مختلف رنگ آبی با غلظت های مختلف می باشد. حاوی Pyrite بوده و ممکن است Calcite نیز در آن دیده شود.

3) Chilean: دارای نقاط سبز رنگ بوده و حاوی کریستال های سفید Calcite به صورت شجره می باشد.

این سنگ اغلب به صورت دامله، Bead (به صورت کروی) و Tablet (تخت) برش می خورد. از این سنگ به غیر از جواهرات در ساخت کاسه های تزئینی، دسته چاقو، مجسمه و ... نیز استفاده می شود.
بهسازی لاجورد:
عمل بهسازی در این سنگ معمول بوده ولی چندان ثبات ندارد و نمونه های بهسازی شده دارای ارزش پایین تری نسبت به نمونه های طبیعی آن هستند.
یکی از بهترین روش های بهسازی در این سنگ رنگ کردن آنها است که با این عمل رنگ سنگ تقویت شده و باعث پنهان شدن کریستال های سفید رنگ Calcite می شود. اما با استفاده از استون یا الکل می توان رنگ پوششی آن را پاک نمود. بنابراین جهت جلوگیری از این مورد، در برخی مواقع سطح سنگ را با استفاده از موم یا پلاستیک می پوشانند.
در روش های دیگر لاجورد های رنگ نشده را در موم یا روغن قرار میدهند که این مواد به داخل سنگ نفوذ کرده و سبب افزایش جلا و بهبود رنگ آن می شود.
بدلی های لاجورد:
به دلیل قیمت بالای این سنگ، بدل های آن از مدت ها قبل توسط مصریان استفاده شده است. نمونه بدل های آن می توان از شیشه یا پلاستیک نام برد. از نمونه های بدلی طبیعی آن هم می توان به Howlite رنگ شده ویا Sodalite اشاره نمود.

جهت دریافت فایل PDF با توضیجات کامل و عکس لینک زیر را کلیک کنید
http://www.tala.ir/files/upload/lajevard.zip


جناب آقای مهندس فرهاد زندی
مجتمع آموزشی گوهرپارسیان http://www.gigparsian.com