فرق بین اوراق مشارکت و اوراق اجاره چیست؟

به گزارش سازمان بورس و اوراق بهادار، یکی از مهمترین انواع صکوک معرفی شده، صکوک اجاره است. صکوک اجاره در حقیقت اوراق بهاداری است که دارنده آن به صورت مشاع، مالک بخشی از دارایی است که منافع آن بر اساس قرارداد اجاره به مصرف کننده یا بانی واگذار شده؛ در حالیکه، در صکوک اجاره حق استفاده از منافع دارایی یا مجموعه­ ای از دارایی­ ها، در برابر اجاره بها از مالک به شخص دیگری منتقل می­ شود.

مدت قرارداد اجاره مشخص است و می توان اجاره بها را در ابتدای دوره، انتهای دوره، با سر رسیدهای ماهانه، فصلی یا سالانه پرداخت کرد. از آن جا که صکوک اجاره اوراق بهاداری است که بیان گر مالکیت مشاع فرد است، می توان آن را در بازار ثانویه و به قیمتی که به وسیله عامل های بازار تعیین می شود، معامله کرد.

اوراق مشارکت سندی است گویای مالکیت دارنده آن، نسبت به بخشی از یک دارایی حقیقی که متعلق به دولت، شرکت‏های تعاونی یا خصوصی است و تا سررسید اوراق، هر نوع تغییر قیمت دارائی متوجه صاحب اوراق مشارکت است.

طبق تعریف قانون انتشار اوراق مشارکت در ایران اوراق مشارکت، اوراق بهادار با نام یا بی‌ نامی است که به قیمت اسمی مشخص برای مدت معین منتشر می‏ شود و به سرمایه‏ گذارانی که قصد مشارکت در اجرای طرح‏ های موضوع انتشار اوراق را دارند واگذار می‌ گردد.

اوراق اجاره ورقه بهاداری است که در چند سال اخیر ایجاد شد. مثلاً شرکت هواپیمایی ماهان یک هواپیما داشت و قصد داشت از این فرصت تامین مالی استفاده کند،‌ بنابراین این هواپیما را در چهارچوب اوراق بهادار اجاره یا صکوک فروخت و اجاره به شرط تملیک کرد.

یعنی هواپیمایی ماهان ، یکی از هواپیماهایش را فروخت و بعد دوباره از خریدار اجاره کرد و هرماه اصل و فرع را پرداخت و در نهایت بعد از ۵ سال دوباره صاحب هواپیما شد و با پولی که از قرارداد کسب کرده بود یک هواپیمای دیگر خرید و بعد از ۵ سال دو هواپیما دارد. آن کسی هم که سرمایه گذار است بعد پولش از بهره خوبی برخوردار شده است.

کسی که دارایی را اجاره کرده مختار است او را به شخص دیگری هم اجاره دهد.

نکته مهم این است که ریسک اوراق اجاره از اوراق مشارکت بیشتر است، زیرا وام گیرندگان تا زمانی در مورد اصل و فرع سود متعهد هستند که آن دارایی موجود باشد و از بین نرفته باشد.

یعنی اگر هواپیما سقوط کند و از بین رود، تا همان تاریخ اوراق حساب و تصفیه می شود. اما وقتی اوراق مشارکت ۵ ساله تضمین می شود،‌ ضامن آن هم ۵ ساله تضمین می شود و شما تا ۵ سال سود را اخذ می کنید.