فراخوان دولت ترکیه برای انقلاب علیه دلار

بدنبال پیروزی دونالد ترامپ در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا که به جای نرخهای بهره فوق العاده اندک، موافق اجرای تدابیر محرک مالی است و همچنین در آستانه نشست بانک مرکزی آمریکا که پیش بینی می شود نرخهای بهره را برای دومین بار از زمان بحران مالی افزایش دهد، لیر ترکیه کاهش چشمگیری پیدا کرد.

رجب طیب اردوغان، رییس جمهور ترکیه وطن پرستی شهروندان این کشور را برای مقابله با تاثیر مخرب صعود دلار بر لیر مطالبه کرد. وی از مردم ترکیه خواست "سلطه دلار" را شکسته و به خرید لیر و طلا بپردازند تا کارشکنی اقتصادی دشمنان این کشور را خنثی کنند.

برخی از کسبه ترکیه درخواست رهبرشان را اجابت کرده و از کسانی که دلارهایشان را فروخته اند کرایه ماشین دریافت نمی کنند یا برای آنها اصلاح مجانی انجام می دهند. مقامات ترکیه اعلام کرده اند برای جلوگیری از ادامه روند ریزش لیر، کنترلهای سرمایه مورد بحث قرار گرفته اما در حال حاضر رد شده اند.

لیر از زمان انتخابات آمریکا بیش از ۱۰ درصد در برابر دلار سقوط کرده است.

یک مقام ترکیه با اشاره به درخواست اردوغان از مردم برای تبدیل دلارهایشان به لیره، اظهار کرد تا زمانی که شهروندان لیر را ترک نکنند، وضعیت ما خوب خواهد بود.

سایر رهبران بازارهای نوظهور در لحن صحبتشان خوددارتر بوده و به راه‌کارهایی متوسط شده اند که کمتر تخیلی بوده اند اما آنها هم با مشکل مشابه قوی‌تر شدن دلار و افزایش نرخهای بهره آمریکا روبرو هستند که سقوط ارزش ارزهای ملی و خروج سرمایه گذاران خارجی را بدنبال داشته است.

تحرکات بازار منعکس کننده ارتباط میان نرخهای بهره پایین آمریکا و جریانهای ورود و خروج سرمایه از اقتصادهای در حال توسعه بوده است و اهمیت زیادی برای کشورهایی مانند ترکیه دارد که شرکت‌هایشان از سیاستهای پولی فوق تسهیلی کشورهای دیگر برای استقراض میزان متنابهی ارز خارجی بهره برده اند.

طبق جدیدترین آمار هفتگی، سرمایه گذاران خارجی ۲.۶ میلیارد دلار از اوراق قرضه و سهام ترکیه را در نوامبر فروختند. به گفته آتیلا یسیلادا، تحلیلگر شرکت استانبول آنالیتیکس، شهروندان ترکیه درخواست رییس جمهور را نادیده گرفته و در آخرین هفته نوامبر، یک میلیارد دلار ارز خارجی خریدند.

وضعیت مشابه در همه بازارهای نوظهور دیده می شود. طبق آمار موسسه فاینانس بین المللی، سرمایه گذاران ماه گذشته به شکل کم سابقه از سال ۲۰۱۳ به فروش سهام و اوراق قرضه این بازارها پرداختند و بیش از ۲۴ میلیارد دلار از این دارایی‌ها فروخته شدند.

سرمایه گذارانی که در بازارهای نوظهور سرمایه گذاری کرده اند، اکنون از تحکیم سیاست پولی آمریکا واهمه دارند زیرا دونالد ترامپ، رییس جمهور منتخب آمریکا وعده داده است با افزایش هزینه بر روی پروژه‌های زیرساخت، به اقتصاد این کشور رونق دوباره ای دهد.

اقتصادهای در حال توسعه وضعیت یکسانی ندارند. در حالیکه ارزهایی مانند پزوی مکزیک و روپیه هند در هفته‌های اخیر تحت فشار نزولی قرار گرفته اند، همه کشورهایی که ارزهای ضعیف دارند، متحمل بدهی سنگین خارجی نیستند. اما ترکیه آسیب پذیری خاصی دارد و بعضی از سرمایه گذاران نگران ریسک سیاسی در این کشور و ضدیت اردوغان با نرخهای بهره بالا هستند.

با اینهمه نگرانی اصلی مربوط به حدود ۲۱۰ میلیارد دلار بدهی به ارز خارجی است که شرکتهای ترکیه استقراض کرده اند. ضعف مداوم لیر، پرداخت این بدهی را دشوارتر می کند به خصوص اگر نرخ برابری این ارز در برابر دلار به ۳.۷۰ لیر برسد.

بر اساس گزارش فایننشیال تایمز، تحلیلگران می گویند شرکتهای ترکیه ای ممکن است اطمینان خاطر بیشتری داشته باشند زیرا مالکان آنها ده‌ها میلیارد دلار در حسابهای بانکی خارجی دارند که در صورت لزوم می توانند برای پرداخت بدهی‌شان برداشت کنند.

انتهای پیام